Batı sanat tarihine dönüp baktığımız zaman sanatın toplum büyük bir etki yarattığını görmek gerçekten şaşırtıcı. Sanat akımlarının ortaya çıktığı tarihleri izleyerek modern ve çağdaş sanatın nasıl gelişim gösterdiğini değil, aynı zamanda sanatın zamanının bir yansıması olduğunu da görebiliriz.
Örneğin, İzlenimciliğin bir zamanlar tartışmalı bir sanat hareketi olarak kabul edildiğini biliyor muydunuz? Tarihin en önemli sanat hareketlerinden bazılarına dönüp baktığımızda, Van Gogh, Picasso ve Warhol gibi ünlü sanatçıların sanat dünyasında nasıl bir devrim yarattığını daha net bir şekilde görebiliriz.
Bu sayfamızda görebileceğiniz 13 sanat akımıyla tarihi şekillendiren farklı sanat türleri hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz. Hazırsanız başlıyoruz!
Ayşe Aycan Arıcan
1- Rönesans
Sanat akımları denildiği zaman hemen herkesin aklına rönesans gelir. 14. yüzyıldan 17. yüzyıla kadar İtalya eşi görülmemiş bir aydınlanma çağına girer. İtalyanca Rinascimento veya “yeniden doğuş” kelimesinden türetilen Rönesans olarak bilinen bu dönemde, sanat ve mimari gibi kültürel konulara ilgi had safhadadır.
Michelangelo, Leonardo da Vinci ve Raphael gibi İtalyan Rönesans sanatçıları; denge, natüralizm ve perspektif gibi alanları benimseyerek Antik Roma ve Yunanistan’dan klasik sanattan ilham almışlardır.
sanatperver Admin
Rönesans Sanatçıları
- Michelangelo
- Leonardo da Vinci
- Raffaello Sanzio
- Fra Angelico
- Donatello
- Sandro Botticelli
- Titian
- Caravaggio
- Jan van Eyck
- Masaccio
- Giovanni Bellini
- Giorgio Vasari
2- Barok
Rönesansın sonlarına doğru, İtalya’da Barok hareketi ortaya çıkar. Rönesansta olduğu gibi Barok sanat da gerçekçilik ve zengin renklerdeki sanat yapıtlarıyla ön plana çıkar. Üstelik sanatçılar sanat ve mimarinin yanı sıra eserlerinde savurgan ve cesur üslüplara yer verir.
Bu zengin üslup Barok dönemin resim, heykel ve mimarilerine de yansır. Caravaggio gibi ressamlar, ışığı ele alışları ve hareket tasvirleriyle dramatik sahneleri resim sanatına kazandırdılar. Bernini gibi heykeltıraşlar, dinamik konturlar ve karmaşık desenli kumaşlarla heykel ve resme teatral bir duygu katarlar. Ve Avrupa’daki mimarlar, tasarımlarını zengin oymalardan heybetli sütunlara kadar değişen süslemelerle bezerler.
Barok Dönemi Sanatçıları
- Peter Paul Rubens
- Caravaggio
- Giovanni Lorenzo Bernini
- Artemisia Gentileschi
- Rembrandt
- Johannes Vermeer
3- Realizm (Gerçekçilik)
Gerçekçilik, Fransa’da 1848 Fransız Devrimi’nden sonra başlayan bir sanat türü. Bu akım bir devrin kapanmasına neden olmuştur, modernizmin ayak seslerinin duyulduğu bir akımdır. Realizm akımının en büyük özelliği ondan önce gelen ve o zamanların baskın tarzı olan Romantizmi reddetmesidir. Toplumun gerçeklerine vurgu yapmak isteyen Realist sanatçılar insanların günlük yaşamın sahnelerine odaklanırlar. Ressamların yüzyıllarca mitoloji ve İncil’den egzotik sahneleri tasvir etmesinden sonra realist akım, sanat dünyasında devrimci bir hareket haline gelmiştir.
Gustave Courbet ve Honoré Daumier, James Abbott McNeill Whistler gibi uluslararası sanatçılar eserlerinde tüm sosyal sınıflara odaklanır, toplumun daha alt kesimindeki bireyleri ilk kez eserlerinde yansıtır ve Sanayi Devrimi’nden kaynaklanan sosyal sorunları resmeder. Fotoğraf da bu tür sanat üzerinde bir etkiye sahip olur ve ressamları bu yeni teknolojiyle rekabet halinde gerçekçi temsiller üretmeye iter.
Realist Sanatçılar
- Gustav Courbet
- Jean-Baptiste-Camille Corot
- Jean-François Millet
4- Empresyonizm (İzlenimcilik)
İnanması zor olabilir ama empresyonizm bir zamanlar dışlanmış sanat hareketiydi. Gerçekçilik akımından kopan Empresyonist ressamlar, ışık ve hareket duygusunu yakalamak için görünür fırça darbelerini, az karıştırılmış canlı renkleri ve açık kompozisyonları kullanmayı tercih ederler. İzlenimcilik akımı birkaç Fransız ressamın atölyeler yerine eserlerini açık havada çizmesiyle başlar. Yüzyıllardır kapalı alanlarda çalışan ressamlar için bu karar sanat dünyasında şok etkisi yaratır ve empresyonizm nihayet ortaya çıkar.
Claude Monet, Pierre-Auguste Renoir, Alfred Sisley ve Frédéric Bazille’den oluşan empresyonist grup, 1860’ların başında Fransa’da çalışmaya başlarlar. Sanatçılar çalışmalarına yer vermek istemeyen Fransız galerileri tarafından reddedildikten sonra eserlerini sergileyecekleri kendi topluluklarını oluştururlar. 1874’te gerçekleşen bu ilk empresyonist sergi, halkın beğenisini kazanır.
Ayşe Aycan Arıcan
Empresyonist Sanatçılar
- Claude Monet
- Pierre-Auguste Renoir
- Mary Cassatt
5- Post-Empresyonizm (Ekspresyonizm)
Yine Fransa’da doğan bu sanat akımı, 1886 ve 1905 yılları arasında sanatçıların Empresyonist akıma karşı çıkmasıyla o dönemde büyük bir sükse yaratmıştı. Sanatçılar bu kez Empresyonist sanatta ışığın ve rengin natüralist tasvirlerine duyulan ihtiyaca tepki gösterirler. Önceki stillerin aksine Ekspresyonizm, Georges Seurat’ın Pointilizminden Paul Gauguin’in Sembolizmine kadar birçok farklı sanat türünü de kapsar.
Melodi Holago
Tek bir üslüba bağlı kalarak eserler üretmek istemeyen sanatçılar, eserlerine soyut unsurları ve sembolik içerikleri dahil etmeye başlarlar. En ünlü Post-Empresyonist ressamlardan birisi olan Vincent van Gogh, boyayı ve fırça darbelerini manzaranın duygusal niteliklerini değil, kendi duygularını ve ruh halini aktarmak için kullanmaya başlar.
Post-Empresyonist Sanatçılar
- Vincent van Gogh
- Paul Cézanne
- Paul Gauguin
6- Kübizm
Devrim niteliğinde bir sanat akımı olan Kübizm, 20. yüzyılın en önemli sanat hareketlerimden biridir. Pablo Picasso ve Georges Braque, 1900’lerin başında Kübizm’i geliştirirler ve kübizm terimi, sanat eleştirmeni Louis Vauxcelles tarafından 1907’de sanatçıları tanımlamak için icat edilir. 1910’lar ve 1920’ler boyunca, diğer sanatçıların da katıldığı iki adam, nihai temsili oluşturmak için geometrik formlar kullanırlar. Önceki sanat hareketlerinden tamamen kopan nesneler analiz edilerek parçalanır, nesneler ve figürler yalnızca soyut bir formda yeniden bir araya getirilirler.
Görüntülerin minimal çizgilere ve şekillere indirgenmesi, Kübist sadeleştirme arayışının bir parçasıdır. Minimalist görünüm aynı zamanda renk paletine de sızar, Kübistler gölgelemeyi bırakır ve düzleştirilmiş bir görünüm için sınırlı tonlar kullanırlar. Bu yenilik Rönesans’tan beri standart olan perspektif kullanımından açık bir kopuş olur. Kübizm, sanatın klasik kurallarını hiçe sayarak Sürrealizm ve Soyut Dışavurumculuk gibi bir sonraki sanat akımlarının kapılarını açar.
Ayşe Aycan Arıcan
Kübist Sanatçılar
- Pablo Picasso
- Georges Braque
- Juan Gris
- André Lhote
- Paul Klee
- Gino Severini
7- Sürrealizm (Gerçeküstücülük)
Gerçeküstücülüğün kesin bir tanımını kavramak zor olabilir, ancak bir zamanlar bu avangart hareketin gücünü koruduğu ve bugün bile en ulaşılabilir sanat türlerinden biri olarak kaldığı açıktır. Bilinçaltının bir yansıması olan yaratıcı imgeler, 1920’lerde başlayan bu tür sanatın ayırt edici özelliğidir. Sürrealizm akımı hareketi bir grup sanatçının, yaratıcılık için bilinçaltına dayanan bir teknik olan otomatizmi benimsediğinde başlar.
Sürrealistler, sanatçıların kendilerini kısıtlamalardan kurtarmaları ve tam bir yaratıcı özgürlüğü ele geçirmeleri için çağrıda bulunarak, sanat eserlerindeki algılara ve gerçekliğe sık sık meydan okurlar. Bu akımın bir kısmı da gerçekçi bir resim stilinin alışılmadık ve gerçekçi olmayan konu başlıklarıyla yan yana gelmesine dayanır.
sanatperver Admin
En Ünlü Sürrealist Sanatçılar
- Salvador Dalí
- Max Ernst
- René Magritte
- Frida Kahlo
8- Soyut Ekspresyonizm (Soyut Dışavurumculuk)
Soyut Dışavurumculuk, II. Dünya Savaşı’ndan sonra başlayan, uluslararası ölçekte ilk patlayan Amerika merkezli sanat hareketidir. Soyut ekspresyonizm sayesinde New York, sanatın merkezi ünvanını Paris’ten alarak sanatçıların yeni üssü olur. Soyut dışavurumculuk, 1940’larda ve 1950’lerde geliştirilir ancak bu yeni kavram aynı zamanda Wassily Kandinsky gibi daha önceki sanatçıların çalışmalarını tanımlamak için de kullanılır. Bu sanat tarzı Sürrealizmin fantastik dünyasından sıyrılarak savaş sonrası karanlık travma ruhunu izleyicilere adeta enjekte etmesiyle ünlüdür.
Jackson Pollock, türü tanımlayan spontane yaratımı ve rastgele boyama uygulamasını ön plana çıkaran soyut resimler ile soyut ekspresyonizm hareketin liderlerinden biri olur. Pollock’un çalışmalarıyla yakından ilişkili olmasına rağmen “Soyut Dışavurumculuk” terimi, belirli bir stil ile sınırlı değildir. Willem de Kooning’in figüratif resimleri ve Mark Rothko’nun renk alanları Soyut Dışavurumculuk şemsiyesi altında toplandığı kadar çeşitli çalışmalar sınıfına girer.
Soyut Dışavurumcu Sanatçılar
- Jackson Pollock
- Willem de Kooning
- Clyfford Still
9- Pop Art (Popüler Sanat)
1950’lerde yükselen Pop Art, çağdaş sanatın başlangıcını müjdeleyen önemli bir harekettir. Savaş sonrası gelişen bu sanat akımı genellikle hicivli eserlerle bilinir. Kısaca Pop Art, izleyiciye günlük hayatta hemen hemen herkesin tükettiği eşyaların sıradanlığını vurgular.
Ünlü Pop Art sanatçısı Andy Warhol, devrim niteliğinde fikri sayesinde "sanatın" seri bir şekilde üretilmesine önayak olur ve popüler eserlerinin sayısız serigrafi serisini yaratır.
Ayşe Aycan Arıcan
Pop Art Sanatçıları
- Andy Warhol
- Roy Lichtenstein
- Jasper Johns
10- Enstalasyon Sanatı
20. yüzyılın ortalarında Amerika ve Avrupa’daki avangart sanatçılar Enstalasyon Sanatı üretmeye başlar. Yerleştirmeler, izleyicilerle etkileşimli olarak etkileşim kurmak için alanla oynayan üç boyutlu yapılardır. Genellikle büyük ölçekli ve alana özgü olan bu sanat eserleri, müzeleri, galerileri ve hatta dış mekanları sürükleyici ortamlara dönüştürür.
Marcel Duchamp‘ın Dadaist Readymades’inden – heykel olarak bağlamsallaştırılmış nesnelerden esinlenen bu önemli türe, Yayoi Kusama ve Louise Bourgeois gibi modern ustalar öncülük eder. Günümüzde çağdaş sanatçılar ip, kağıt ve çiçek gibi ortamlardan deneysel yerleştirmeler yaparak çalışmalarını canlı tutarlar.
Enstalasyan Sanatçıları
- Yayoi Kusama
- Louise Bourgeois
- Damien Hirst
11- Kinetik Sanat
Çağdaş sanat hareketinin kökleri, sanatçılar eserlerinde hareketi ifade etmeye ilk başladığı zamana, yani Empresyonizmin çıkışına dayanır. 1900’lerin başlarında sanatçılar, devinimsel sanatı ileriye taşıyan heykelsi makine ve mobil cihazlarla hareket halindeki sanat eserlerini daha çok üretmeye başlarlar. Rus sanatçılar Vladimir Tatlin ve Alexander Rodchenko, daha sonra Alexander Calder tarafından mükemmelleştirilecek olan heykelsi cep telefonlarının ilk yaratıcılarındandır.
Kinetik sanat, birincil düşüncesi hareket olan heykelleri ve enstalasyonları kapsar. Amerikalı sanatçı Anthony Howe, büyük ölçekli rüzgarla çalışan heykelleri için bilgisayar destekli tasarım kullanan çağdaş hareketin önde gelen isimlerinden birisidir.
Kinetik Heykel Sanatçıları
- Alexander Calder
- Jean Tinguely
- Anthony Howe
12- Fotorealizm
Fotorealizm, izleyicileri şaşırtmak için teknik yeteneklerle ilgilenen bir sanat tarzıdır. Öncelikle bir Amerikan sanat hareketi olarak başlayan akım, 1960’ların sonlarında ve 1970’lerde Soyut Dışavurumculuğa bir tepki olarak ivme kazanır. Fotorealizm akımını benimseyen sanatçılar, bir fotoğrafı ellerinden geldiğince çoğaltmakla, çalışmalarını büyük etki için dikkatlice planlamakla ve Soyut Dışavurumculuğun ayırt edici özelliği olan "bireysellikten" kaçınmakla ilgilenirler. Pop Art’a benzer şekilde Fotorealizm, genellikle tüketici kültürüyle ilgili görüntülere odaklanır.
Hiper gerçekçilik, resim ve heykelin daha üstün bir duygusal tepki uyandıracak ve teknik gelişmeler nedeniyle daha yüksek gerçekçilik seviyelerine ulaşacak şekilde uygulandığı sanatsal tarzın bir ilerlemesidir.
Fotorealizm Sanatçıları
- Chuck Close
- Ralph Going
- Yigal Özeri
- Gethard Ritcher
13- Lowbrow (Popüler Sürrealizm)
Pop sürrealizm olarak da adlandırılan Lowbrow, 1970’lerde California'da ortaya çıkan bir sanat hareketidir. Geleneksel olarak güzel sanatlar dünyasından dışlanan yeraltı sanatı, boyalı sanat eserlerinden oyuncaklara, dijital sanata ve heykelleri de kapsamaya başlar. Bu türün kökleri yer altı edebiyatına, punk müziğine dayanır ve sanatçıların ana akım galerilerden kabul görmek gibi bir derdi de yoktur. Sanatçılar, sürrealist görüntülerini pop renkler veya figürlerle karıştırarak, genellikle erotik veya hiciv temalarıyla sürreal görüntüler elde ederler.
Popüler Sürrealist Sanatçılar
- Mark Ryden
- Ray Caesar
- Audrey Kawasaki
