Dünya üzerinde öyle sanat akımları vardır ki sanat tarihini adeta alt-üst etmiştir. İşte bu sanat akımlarından birisi de kübizmdir.
Kübizmin 20.yüzyıl başlarında 1906 yılında İspanyol ressam Pablo Picasso ve Fransız ressam Georges Braque öncülüğünde ortaya çıktığı biliniyor. Ama aslında bu sanat akımı 1.Dünya Savaşı’ndan önceki senelerde Paris’te gelişme gösteren bir resim akımının da temsilcisidir. Kübizm için temsile bağlı sanat anlayışından saparak, devrim yapmayı başaran bir Fransız sanat akımı da denilebilir. Bu noktada Kübizm sanat alanında büyük oranda değişimler meydana getiren akım olma özelliğini taşıyor. Üstelik bu akımla birlikte eski fikirlerin yerini yeni ve farklı bakış açıları almıştır, artık sanatçılar tuvalleri ile daha özgürdür! Önce resim sanatında kendini gösteren ardından diğer sanat dallarını etkisi altına almaya başlayan kübizm, 1913 yılında edebiyat alanına kaysa da o alanda uzun ömürlü olamamıştır.
Kübizm Kavramı Nasıl Ortaya Çıktı?
Sevgili sanatperverler, kübizm adının ortaya çıkması da o dönemlerde yapılan bir tabloya dayanıyor. Georges Braque tarafından resmedilen aşağıdaki tabloyu gören sanat eleştirmeni Louis Vauxcelles’in “küçük küpler” sözünü kullanmasıyla kübizm akımı doğmuş. Aslında görsel bir yanılgı sonucunda resme uygulanan bu söylem Picasso ve Georges Braque’ın aynı tarihlerde birbirine çok benzeyen ilk kübist eserleri hakkında fikir veren niteliktedir. İki ressamın düşüncesine göre tablolar sadece dümdüz bir yüzeyden ibarettir, fakat bu düz zeminde figürler ve şekiller pek tabii ki eğilip-bükülebilir ve şekil değiştirebilir. Aslında kübist ressamların kaygıları gerçeği görünen şekliyle değil olduğu gibi göstermekti. Bu yüzden nesneleri ve figürleri tuvale sıralayarak üst üste yerleştirmeyi denediler - eh, sonunda da bir hayli başarılı oldular.
Kübizm Akımına Genel Bakış
- Kübizm, izlenimcilik anlamına gelen empresyonizm akımına tepki olarak doğdu.
- Akımın etkileri ilk zamanlarda resim ve heykel alanında görülse de, sonrasında edebiyat ve mimari alanlara yansıdı. Kübizmde genel anlamda konunun da çok bir önemi yoktur.
- Nesneler konuya ya da tabloya göre değişebilen geometrik düzen içerisinde parçalanmış halde resmedilir. Ayrıca sürekli olarak aynı konular üzerinde durulduğu için de ilk dönemlerde yapılan kübist tablolar birbirinin tekrarı niteliğindedir.
Kübist eserlerden sanatçıların bir çeşit biçim oyununa girdikleri sonucunu da çıkarabiliriz. Örnek verecek olursak, empresyonizm akımında ışık ve gölge oyunlarına dayalı estetik görüntüler öne çıkarken, kübizmde nesnelerin geometrik yapıları göze çarpar. Nesnelerin boşlukta kapladıkları yerleri belli edebilmek adına yüzeyler parçalanarak, farklı cephelerden görünümler elde edilmiştir.
Kübizm akımının en belirgin özelliği, varlığın dış görünüşü ile beraber iç dünyasını da yansıtmayı amaç edinmesidir. Kübist ressamlar bir insanı resmederken dış görüntüsüyle sınırlı kalmayarak, içinde neler yaşadığını, ne tür duygular beslediğini aktarmaya çalışmıştır. Sanatçılar varlığı; duyguları, geçmişi ve geleceği şeklinde bütünüyle ele almayı tercih etmişlerdir.
Kübizm sanatın her dalında kendini göstermiş olsa da, resim ve mimari üzerindeki etkisi son derece fazladır. Kübizm esasında yüzey sanatıdır ve tabloda ışık-gölge oyunlarına başvurarak bir çeşit derinlik duygusu hissettirmek yerine yalnızca iki boyut içerisinde ele alınır. Bu özelliği dolayısıyla da mimari dalında Kübik mimarinin ortaya çıkmıştır. Üstelik akımın etkileri süsleme alanında da kendini yoğun olarak göstermeyi başarmıştır.
Kübizm Sanatçıları Kimlerdir?
Kübizm akımını benimseyen sanatçılar, nesneleri değişik bakış açılarıyla ele alırlar. Onlar için nesneler sadece göründükleri halde değil, görünmeyen tarafları ile de incelenmelidir. Kübik üslupla resmedilen tablolarda, ressamlar eşyaları her açıdan göstermeyi amaç edinmeleri dolayısıyla onları bozup parçalayarak geometrik yapılarıyla ele almış ve çok boyutlu tasvir etmişlerdir. Ressamlar tablolarında insanları dış görünüşlerinin yanında, hayal ettikleri şeylerle ve çevreleri ile beraber çizmiştir. Özetle kübist sanatçılar eserlerinde insanları ve nesneleri tüm ayrıntılarıyla birlikte işlemeyi tercih ederler.
Kübizm sanatçıları kimlerdir diye arama yaptığınızda karşınıza çıkacak ilk isim şüphesiz Pablo Picasso olacaktır. Ayrıca akımın öteki temsilcileri de, Georges Braque, Fernand Leger, Juan Gris, Andre Lhote, Roger de la Fresnaye ve Albert Gleizes gibi isimlerdir.
Pablo Picasso
O resmen sanatın rockstarı. 25 Ekim 1881 tarihinde İspanya’nın Malaga kentinde doğan Pablo, küçük yaşta sanata olan kabiliyetini ortaya çıkarak kendisi gibi ressam babasından henüz 7 yaşında dersler almaya başladı. İlk eseri Picador’u tamamladıktan 4 yıl sonra Barcelona Güzel Sanatlar Okulu’na kabul edildi. Ressam Paris’e taşınmasının ardından da önemli oranda şöhret ve başarı yakaladı.
Özellikle sanatçı 1901-1904 yılları arasındaki eserlerinde sirk yaşamının hüzünlü yönünü yansıtmayı tercih etti. 1907’den 1914’e kadar da öncüsü olduğu kübist tarzda tablolar yaptı. Bu akımın geometrik formlarlar içermesinin yanı sıra bir başka özelliği de uzayda yer alan üç boyutlu bir cismi iki boyutlu yüzeye aktarma çabasıdır. Picasso bu hedefe yönelik, şekilleri yanal yüzeylere bölüştürüp her birini iki ayrı yüzeyde göstermeye çalışmıştır. Bu teknik portrelerindeki kişilerin hem profili hem de önden görünüşlerinin dikkat çekmesinin sebebi olarak gösterilebilir.
sanatperver Admin
Picasso'nun en ünlü eserlerinden birisi Alman hava kuvvetlerinin Guernica kasabasını bombalamasını konu edinen “Guernica” isimli tablosudur. 1937 yılında yapılan resim halen Madrid’deki Renia Sofia Müzesi’nde sergileniyor. Eser, Picasso’nun savaşa ve Guernica’nın bombalanmasına karşı hissettiği güçlü nefreti anlatır. Avignonlu Kızlar, Ağlayan Kadın, Kore’de Katliam, Oturan Kadın, Mandolinli Kız, Hazeranlı Natürmont da kübizm alanında verdiği diğer eserler arasında yer alıyor.
Georges Braque
31 Ağustos 1883 doğumlu sanatçı, Picasso ile beraber kübizm akımını başlattı. Georges Braque, empresyonist ressam Paul Cezanne’in eserlerinin etkisiyle geometrik çizimler yapmaya başladı. Picasso ile olan çalışmalarının 1.Dünya Savaşı başlayana dek sürdüğü biliniyor. Savaş sırasında başına ağır yaralar alması nedeniyle 1915 yılında tedavi oldu ve tedavi sürecini sanatın ilkelerini irdeleyerek geçirdiği için düşüncelerini "Gündüz ve Gece", "Defterler" 1917-1952) adıyla yayımlattı. Kübist alanda verdiği eserleri, Keman ve Mum, Büyük Çıplak, Keman ve Sürahi, Meyve Tabağı ve Bardak, Şişe ve Balıklar diye sıralayabiliriz.
Fernand Leger
4 Şubat 1881’de Fransa’nın Normandiya bölgesinde doğdu. Sanata olan ilgisi genç yaşta başladı ve Paris Dekoratif Sanatlar Okulu’nda eğitim gördü. Eğitimi sırasında ağırlıklı olarak empresyonist resimler yaparken, diğer taraftan kübist ressamlarla birlikte sergilere katıldı. Birinci Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine orduya yazıldı ve 1916’da gaz saldırısına maruz kaldığı için terhis edildi. Savaş sonrası yıllardaki resimlerinde makine çağına duyduğu hayranlığı sıklıkla betimlemeye çalıştı. Ayrıca sanatçının çok sayıda duvar resmi ve vitray çalışmaları da mevcuttur.
Piet Mondrian
Eserleri günümüzde milyonlarca dolara satılan bir sanatçıyı da anlatalım. 1911 yılında Paris’e taşınan sanatçı, Hollanda’dan gidişine gönderme yapabilmek için adını isminden bir “a” düşürerek değiştirdi. Yaptığı bu değişim 1907 yılından önce yaptığı eserlerinde de fark edildi. Paris’te geçirdiği sürede Picasso ve Braque’nin kübizm alanındaki etkisi hemen hemen onunda tüm eserlerinde görüldü. Piet Mondrian'ın kübizmi resimlerle birleştirmeye hevesli bir sanatçı olduğu söyleyebiliriz. Ancak bu akımı sanat yolculuğunda ulaşılacak bir yer diye görmektense, “uğrayabileceği sakin bir liman” diye nitelendirmeyi tercih ettiğini unutmadan ekleyelim.
