Yunan Mitolojisi Tanrıçası Artemis (Diana) ve Hikayesi
Mitoloji

Yunan Mitolojisi Tanrıçası Artemis (Diana) ve Hikayesi

sanatperver Admin
sanatperver Admin

Antik Yunan’ın Athena’sı varsa, Anadolu’nun da Artemis’i vardı! Özellikle Anadolu’da yaşayan Helen’lerin bereket ile özdeşleştirdiği Artemis, bu noktada diğer Yunan tanrılarından farklıdır; bizim tarihimiz için ise çok özeldir. Bu içeriğimizde Artemis’in Yunan mitolojisinde nasıl anlatıldığını ve Anadolu’daki kendine has kültünü inceleyeceğiz. Keyifli okumalar.

Artemis Kimdir?

Doğurganlık ve bereketle özdeşleşmiş Artemis’e dair anlatılarının Yunan öncesi olabileceği düşünülmektedir. Yunan mitolojisinde Artemis, Leto ve Zeus'un kızı ve Apollon'un ikiziydi. Vahşi doğanın, avın ve vahşi hayvanların ve doğurganlığın tanrıçası olan Artemis aynı zamanda doğum tanrıçası olarak da biliniyordu.

Yunan Mitolojisinin Yakışıklısı: Şiirin ve Bilgeliğin Tanrısı Apollon
Yunan mitolojisi tanrıları[https://www.sanatperver.com/yunan-mitolojisi-tanrilari/] denildiği zaman ilkakla gelen tanrılardan birisi de Apollon’dur. Apollon Kimdir?Apollon, Zeus [https://www.sanatperver.com/simseklerin-tanrisi-zeus-kimdir/…

Artemis aynı zamanda antik Yunan dinsel anlatılarında kendine has özelliğiyle ön plana çıkan en eski tanrıçalardan bir tanesidir. Tanrı Apollon’un kız kardeşi olmasına karşın Artemis adı Yunanca bir adlandırmaya sahip değildir. Birçok etimolog bu kelime hakkında değişik açıklamalarda bulunmuş ama hiçbiri diğerleri tarafından onaylanmamıştır. Taşıdığı özelliklerden dolayı diğer pek çok tanrı ile özdeşleştirilen, pek çok sıfatla onurlandırılan Artemis, Anadolu ve Yunanistan’da yoğun bir şekilde tapınım görmüş bir tanrıçadır. Kardeşi Apollo gibi, Artemis de bir şifa tanrıçasıydı; ama aynı zamanda cüzzam, kuduz ve hatta gut gibi hastalıklarını da yaydığına inanılıyordu.

Bir zamanlar Efes'te yer alan Artemis Tapınağı'nın bir çizimi. Görsel: Shutterstock / Artur Balytskyi

Efes’in Artemis’i Hakkında

Artemis'e çoğu Yunan şehrinde tapılırdı, fakat yalnızca ikincil bir tanrıça olarak ona adaklar adanır ve dua edilirdi. Fakat Anadolu’daki Helenler için önemli bir tanrıçaydı. İyonya’nın başlıca şehirlerinden biri olan Efes'te, onuruna "Antik Dünyanın Yedi Harikası"ndan biri haline gelen büyük bir tapınak inşa edilmişti. Ancak Efes'te ona esas olarak bir bereket tanrıçası olarak tapınılmış ve doğu topraklarının ana tanrıçası Kibele ile özdeşleştirilmiştir. Özellikle Efes’li Artemis'in kült heykelleri anakara Yunanistan'dakilerden çok farklıdır; Yunanistan’da Artemis yayı ve oklarıyla bir avcı olarak tasvir edilirken Efes'te bulunan Artemis heykellerinde göğsünde çok sayıda düğümle dik bir duruşla tasvir edilmiştir.

Geçmişin İzinde: Efes Antik Kenti Hikayesi
Tarih öncesi çağlardan başlayarak her dönemde kesintisiz bir şekilde yerleşikyaşamın görüldüğü bir merkezdir Efes. Hala keşfedilecek birçok alanı bulunanantik kent yaklaşık 125 yıldır kazılmaktadır. Antik Kenti’ni yılda yaklaşık 1.5milyon kişi tarafından ziyaret edildiği kaydedilmiştir. Efes’in …
Efes'te bulunan bu Artemis heykeli Efes Müzesi'nde yer alıyor.

Artemis’in neyi temsil ettiklerine dair birçok teori vardır. Artemis’le özdeşleşen simgelerin arasında kimi araştırmacılar göğüsün, kimisi de kendisine kurban edilen boğa testisleri olduğunu söyler. Aslında da her ikisi sembol de doğurganlığı temsil etmektedir. Bir mite göre Artemis Efes'te kendi tapınağının koruyucusu olarak başında kendi tapınağını taşımıştır. Ancak Büyük İskender'in 356'da Makedonya'da doğduğu gece Efes'te kendi tapınağını koruyamamış çünkü önemli kişinin doğumuna yardım etmiştir. Daha sonra Efesliler Büyük İskender'in Anadolu'yu fethinden sonra bu olayı anlattıklarında şehre özel imtiyazlar vermiştir.

Yunan Mitolojisinde Artemis Anlatıları

Yunan mitolojisinde Artemis’e dair pek çok hikaye bulunur. Bunlardan birisi de çapkın babası Zeus’un başrol olduğu bir anlatıdır. Doğayla özdeşleşen bir tanrıça olan Artemis, zamanının çoğunu perileriyle ormanlarda dolaşarak geçirirdi. Cinsellikten adeta tiksinen Artemis’in perilerinden biri Zeus tarafından baştan çıkarıldığında, Artemis zavallı periyi bir ayıya dönüştürmüş ve sonra da öldürmüştür.

8 Maddede Şimşeklerin Tanrısı Zeus Kimdir?
Zeus kimdir sorusu, mitoloji severlerin en çok merak ettiği konular başındagelmektedir. Antik Yunan inancında gök ve şimşek tanrısı Zeus, aynı zamandatanrılarında kralıydı. Birçok ünvana sahip Zeus’un sembolleri arasında şimşek,kartal, boğa ve meşe bulunur. Zeus, antik Yunanistan’da büyük bir tan…

Bazen ay kültü ile ilişkilendirilen Artemis, isteklerine karşı gelindiğinde, özellikle de biri onun için kutsal olan hayvanlara karşı ihlalde bulunduğunda, öfkeyle hareket etmesiyle biliniyordu. Örneğin Agamemnon'u kutsal korusunda bir geyiği öldürdüğü için cezalandırmıştır.

Syracuse'daki Piazza Archimede'deki tanrıça Diana Çeşmesi. Görsel: Shutterstock / TrapNest

Efsaneye göre Artemis, kardeşi Apollon'dan bir gün önce doğmuştur. Annesi onu Ortygia adasında dünyaya getirmiş, doğumdan hemen annesine yardım ederek Delos'a gitmesini sağlamış ve daha sonra Apollo'yu teslim etmiştir. Bu olay Artemis’in küçük çocukların koruyucusu ve doğumda kadınların koruyucusu rolünün başlangıcı olmuştur.

Artemis, erken yaşta iffetle ilişkilendirilen bir tanrıça olduğu için anlatılarda babası Zeus'tan ebedi bekaretini vermesine dair hikayeler geçmektedir. Kendisini her seferinde erkeklerden korumaya çalışan Artemis namını herhangi biçimde lekelemeye kalkışan her erkeğe ağır cezalar vermiştir.

Bir anlatıya göre avcı Actaeon, avlanırken yanlışlıkla tenha bir havuzda çıplak yıkanan Artemis ve perilerine rastlamıştır. Perileri ve Artemis’i gördükten sonra sersemlemiş Actaeon durup onlara bakma hatasına düşmüştür. Bedenin bir erkeğinden görmesinden çılgına dönen Artemis adamı bir geyiğe dönüştürmüş ve geyiğe dönen avcının kendi tazılarını üzerine salmıştır

Artemis Ne Tanrıçasıydı ve Neden Önemliydi?

Artemis genç kızların ve hamilelerin koruyucusu, vahşi doğanın, avın ve vahşi hayvanların tanrıçasıydı. Ay tanrıçası olarak da bilinirdi.

Artemis'in Çocukları Var Mıydı?

Artemis' sonsuza kadar bekaret yemini ettiği için çocuğu yoktur. Kendisine aşık olan birçok erkeğin hayatına acımadan son vermiştir.

Artemis Hakkında Kısa Bilgiler

  • Artemis, Zeus ile Leto'nun kızı ve Apollon'un ikiz kardeşidir.
  • Bir kaynağa göre Artemis, Apollon'dan bir gün önce doğmuştur.
  • Öncelikle bakire bir avcı, vahşi yaşam tanrıçası ve avcıların koruyucusuydu.
  • Ayı onun için kutsal bir hayvandı.
  • Sonsuza bekaret yemini eden tek tanrıçadır.

Kaynak: britannica.com / greekgodsandgoddesses.net