Yunan mitolojisinin en hüzünlü anlatılarından biri olan Medusa efsanesi, birbirinden farklı versiyonlara sahiptir. En fazla kabul gören hikâyeye göre, büyüleyici bir güzelliğe sahip olan Medusa, cezalandırılarak çirkin bir canavara dönüştürülmüştür. Bu içeriğimizde Medusa mitolojisine dair merak edilenlere yakından bakacağız. Dilerseniz gelin başlayalım.
Medusa Efsanesi Nedir?
Esasında Medusa'ya dair birkaç farklı efsane vardır. Anlatılara göre Medusa, evrenin sayısız tanrı tarafından yönetildiği bir dönemde, kâinatın en güzel kadını olarak kabul edilir. Öyle büyüleyici bir güzelliği vardır ki tüm tanrıların dikkati daima onun üzerindedir. Bu durum diğer kadınların Medusa’yı kıskanmasına neden olur. O da kendini tanrılara adayarak iki kız kardeşiyle birlikte Athena’ya ait bir tapınakta yaşamaya başlar. Phorcys ve Ceto’nun kızları olan bu üç kardeş arasında sadece Medusa ölümlüdür. Athena, kendisinin daha güzel ve zeki olduğunu düşündüğü için Medusa’nın tapınağa gelmesi onu hiç korkutmaz.
Bir Aşk Üçgeni: Athena- Poseidon – Medusa
Athena’nın eşi denizlerin tanrısı Poseidon, kâinatta var olan herkes gibi Medusa’nın güzelliğinden etkilenir. Ancak ölümlü olan Medusa’ya ilgisi öğrenilirse küçümseneceğini düşünür. Bu nedenle duygularını uzun bir zaman kimseye belli etmez. Poseidon, dünyalar güzeli Medusa’ya o kadar âşık olur ki artık gözü ondan başka hiç kimseyi görmez. Kimselere bir şey söylemese de baş tanrı Zeus, onun Medusa’ya olan tutkusunun farkındadır. Bir gün gizlice tapınağa giden Poseidon, Medusa’ya zorla sahip olur. Fakat bilgelik ve savaş tanrıçası Athena’nın bu durumu öğrenmesi ise fazla zaman almaz.
Poseiodon’un başka bir kadına âşık olması Athena’yı öylesine öfkelendirir ki ikisine de unutamayacağı bir ceza vermek ister. Bunun üzerine Medusa’yı cezalandırmak için onu ve diğer iki kardeşini bir ifrite çevirir. Athena’nın gücü Medusa’yı baktığını taşa çeviren, keskin dişleriyle herkesi korkutan bir canavara dönüştürür. Bir zamanlar güzelliğiyle bütün kâinatı etkileyen Medusa’nın yüzüne artık kimse bakmaz olur. Bununla yetinmeyen Athena, üç kardeşi yer yüzünün en kuzey ucuna Hyperborea’ya sürgüne gönderir.
Medusa’nın Trajik Sonu
Athena ne yaparsa yapsın Medusa’ya olan büyük öfkesi azalmaz. Bunun üzerine kardeşi Perseus’tan, Medusa’yı öldürmesini ister. Kardeşinin ızdırabını dindirmek isteyen Perseus, hiç vakit kaybetmeden Medusa’nın peşine düşerek onun yılan saçlı kafasını bedeninden ayırır. Ancak onun ölümüyle kimsenin beklemediği bir olay gerçekleşir. Medusa öldürüldüğünde denizlerin tanrısı Poseidon’dan hamiledir. Annelerinin öldürülmesiyle Pegasus ve Chrsyar, Medusa’nın cansız bedeninden çıkıverir. Perseus, Medusa’nın kesilmiş başını alarak savaşlara katılır. Onun başını görenler taşa dönüşür ve Perseus bütün savaşları kazanır. Medusa’nın çocukları ise Athena ve Bellerophone’un kölesi olur.
Bir başka hikâyeye göre, Medusa Perseus’un tılsımlı kılıcında kendi yüzünü gördükten sonra taşa dönüşür. Bu rivayete dayanarak Roma’da Medusa başı kılıç kabzalarına ve sütun kaidelerine yerleştirilmeye başlanır.
Antik Yunan ve Roma Sanatında Medusa Efsanesi
En ünlü Medusa kabartmalarının ikisi Türkiye’de bulunur. İlki Didim’de bulunan Apollon Tapınağı’nda diğeri ise İstanbul’daki Yerebatan Sarnıcı’ndadır. Didim’de bulunan Medusa heykeli, Apollon Tapınağı’nın koruyucusu olarak kabul edilir. Sebebi ise Medusa’nın baktığı herkesi taşa çevirmesidir. Bu nedenle Yunanlılar, Medusa başını tapınağın girişine yerleştirmiştir. Yerebatan Sarnıcı’nın kuzeybatı köşesinde bulunan Medusa Başı ise Roma dönemi heykel sanatının şaheserleri arasında yer alır. Bu heykellerin hangi yapıdan alınarak İstanbul’a getirildiği bilinmemektedir. Araştırmacılar, Medusa heykelinin Yerebatan Sarnıcı inşası sırasında sadece sütunları desteklemesi amacıyla getirildiğini düşünmektedir.
sanatperver Admin
Sanat Tarihindeki Ünlü Medusa Tasvirleri
Yunan mitolojisindeki diğer hikayeler gibi Medusa efsanesi de pek çok sanatçının ilham kaynağı olur. Bu eserler arasında en dikkat çekeni hiç kuşkusuz Caravaggio’nun tablosudur. Caravaggio, Medusa başını kendi yüzünü model alarak tasvir eder. Dış bükey bir yüzey üzerinde Medusa’nın yaşam ve ölüm arasındaki o kısacık anı eşsiz bir şekilde aktarılır.
Batı Avrupa sanatında Medusa efsanesinin en eski incelemelerinden biri de Peter Paul Rubens’a aittir. Rubens, 1618 tarihinde yaptığı tabloyu Frans Snyders’a atfetmiştir. Tablo, Viyana’daki Kunsthistorisches Müzesi’nin koleksiyonundadır. Bir başka kopyası ise Brno’daki Moravian Galerisi’nde bulunmaktadır.
Kaynak: Britannica, Ancient History
