Şarap Kültürü, Tarihi ve Hikayesi
Gastronomi Kültür ve Dahası

Şarap Kültürü, Tarihi ve Hikayesi

Melodi Holago
Melodi Holago

Şarap aslında fermante üzüm suyundan elde edilen alkollü bir içecektir. Bunun yanı sıra her meyve ile şarap yapılabilmektedir. Üzümün tercih edilme sebebi şarabın uzun süre dayanmasını ve tadının güzel olmasını sağlayacak doğru asit, şeker ve tanen dengesine sahip olmasıdır.

Şarabın Tarihine Yakından Bakış

Sizce şarap nerede ortaya çıkmıştır? Binlerce yıllık geçmişe sahip şarabın doğum yeri olarak Gürcistan kabul edilmektedir. Bu alanda yapılan arkeobotanik çalışmalar günümüzden sekiz bin yıl öncesine tarihlenen ipuçları elde etmişlerdir. Çin’de Gürcistan’dan da eski kalıntılar bulunmuş olsa da, bunların bir şarap kalıntısı olup olmadığı tartışmalıdır. Şarabın Gürcistan’dan Güney Kafkasya, Kuzey İran, Doğu Anadolu arasındaki bölgelere yayıldığı düşünülmektedir. İran’daki çalışmalar şarabı günümüzden yedi bin yıl öncesine tarihlerken; İtalya’da en eski kalıntılar altı bin yıl öncesine gitmektedir. En eski Şaraphane ise Ermenistan’da bir mağarada bulunun mahzendir. Şarabın yayılımı diğer birçok kültür ürünü gibi ticaretle gerçekleşmiştir. Doğu Akdeniz’den Mısır’a oradan da dünyaya… Roma’da kolay ulaşım için askeri birliklerin yanına üzüm bağları dikilmiştir. Birçok dinde, kültürde ve mitte kendine yer bulan şarap en bilindik içeceklerden olma ününü de korumaktadır.

Kaynak: Wikipedia

If you decide to use this photo for a cool project, do let me know :) I would love to see it in action. Thanks!

Anyway these are my favorite grapes to eat ;)
Photo by Maja Petric / Unsplash

Şarap Kültürü Nasıl Oluşmuştur?

Şarabın bir kültür haline gelmesi köklü geçmişinden kaynaklanmaktadır. Bununla beraber üretim, saklama ve tüketim koşulları ile kendine bir market değeri bulmuştur. Sadece piyasadaki değeri ve ticari katkılarıyla değil entelektüel seviyedeki bilinirliği ve gördüğü ilgi ile de tercih sebebidir. Bir şarabın hangi üzümden yapıldığını anlamak, yöresini bilmek insanlar arasında bir belirleyici haline gelmiştir. Öyle ki yıllardır dünyanın her yerinde şarap tadım atölyeleri verilmektedir.

I saw this basket full of wine corks while walking by a restaurant in NYC
Photo by Elisha Terada / Unsplash

Şarap ile İlgili Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?

Şarap ile ilgili bilinmesi gerek çok şey vardır. Hangi üzümden yapıldığı, hangi bağdan olduğu, yılı, nerede saklandığı, olduğu yere hangi koşullarda geldiği, hangi kadehlerde servis edileceği gibi çok fazla değişken vardır. Bu konulardan anlayan insanlar genellikle yıllar süren eğitimler almış ve önemli şarap üretim yerlerini gezmişlerdir. Şarap üretim aşamasından tüketim aşamasına kadar bir adaplar zincirinden oluşmaktadır. Örneğin beyaz ve roze şaraplar elde ve temizlenmiş şişe ile, kırmızı şaraplar ise kendi sepetinde ve şişesi tozlu olarak servis edilmelidir. Nerede içileceği farketmeksizin şişe mantarı şarabı tadacak kişilerin yanında açılmalı, mantar belli bir noktaya kadar tirbuşon ile sonrasında ise elle çıkarılmalıdır.

It was our friend’s birthday, and we celebrated with a few bottles of wine from Longshadow Ranch in Temecula, CA.
Photo by Kelsey Knight / Unsplash

Şarabın Tarih Boyunca Hikayesi

Şarap ile ilgili birçok kültürde farklı inanışlar yaygındır. Her toplum kendi gelenekseli bağlamında özgün hikayesini oluşturmuştur.

Hititlerde şarap oldukça değerlidir ve hükümdara armağan olarak sunulur. Kanunlarında bağların ve üzümlerin korunmasıyla ilgili hükümler mevcuttur.

Adına tanrısı olan bir içkidir şarap. Yunan mitolojisinde Zeus’un oğlu Dionysos şarap tanrısı olarak geçmektedir. Mitlerde Dionysos önderliğinde yapılan esrik danslarda şaraplar içilerek danslar ve kendinden geçmeler olduğundan bahsedilmiştir. Dionysos adına yapılan bağbozumu şenliklerinde tiyatronun doğduğu kabul edilir.

İlgili içerik: Şarap Tanrısı Dionysos (Bacchus) Kültü ve Hikayesi

Felsefenin Antik Yunan symposionlarında (şölen) içilen şaraplar sayesinde yapılan konuşmalardan doğduğu düşünülmektedir.

Hristiyanlıkta da şarap oldukça önemli bir yere sahiptir. Düzenlenen ekmek şarap ayinlerinde ekmek İsa’nın bedenini şarap ise kanını temsil etmektedir. Bu ayin Mesih'e bağımlılığın kaynağı olarak görülmektedir.

Photo by Josh Applegate / Unsplash

Anadolu halklarının kültürünün de bir parçasıdır şarap. Nuh tufanından sonra Ağrı dağının eteklerinde gemideki hayvanlardan keçilerin bir bağ keşfettiği, oradaki meyveleri yediği ve şarabın böylece keşfedildiği inanışı da oldukça yaygındır.

Kaynak: medium.com/@gastronomika

Şarap Nasıl Yapılır?

Aslında şarap yapmak için çok fazla malzemeye ihtiyaç yoktur. Hijyenik olduğu taktirde ev ortamında bir adet damacana, üzüm, lateks eldivenle bile şarap yapılabilir. Tabi biz en uygun koşulları size aktaracağız.

twin bottles
Photo by Rodrigo Abreu / Unsplash

Şarap yapmak için gerekli malzemeler:

  • Toprak ya da cam kap
  • Hava kilidi
  • Maya
  • Mantar ya da vidalı şarap şişesi kapağı
  • İnce plastik tüp (sifonlama için)
  • Meyve

Meyveler temizlendikten sonra kurutularak bir kaba yerleştirilir. Meyve ezilip suyu çıkarılarak kaba doldurulur. Kap yeterine dolmazsa içme suyu eklenebilir. Bal eklenmesi mayalanma ve tatlanma açısından önerilen bir hamledir. Maya eklendikten sonra uzun bir kaşıkla yavaşça karıştırılır. Kabın üstü sarılır ve bir gece bekletilir. Üç gün boyunca karışım belirli aralıklarla günde dört beş kez karıştırılır. Karışımın köpürmesi sürecin başarılı geçtiğine işarettir. Köpürme azaldığında karışım süzülür. Süzme işleminden sonra damacanaya hava kilidi takılır. Şarabı damacanada en az bir ay bekletmek gereklidir. Bazı kaynaklar yaklaşık bir yıl bekletilmesini önerir. Bu hem kalite hem tat açısından en yüksek verimin alınacağı yöntemdir. Daha sonra şarap şişelere paylaştırılarak bir süre de şişede bekletilir. Yapılan şarap kırmızı ise rengini kaybetmemesi açısından koyu renk şişelere konması önerilmektedir.

Kaynak: wikihow