Bazı sanat akımları modern dünyada adeta yeni bir çağ başlatmaya sebep olmuşlardır. Art Nouveau da bu akımlardan bir tanesi. Peki bu akımı günümüzde de halen bu kadar popüler kılan yanları neler? Art Nouveau akımı ("Yeni Sanat" olarak da tanımlanır), özellikle Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde büyük bir ün kazanmış, çok yönlü ve dekoratif bir üslup olarak biliniyor. Geçmişten günümüze kadar sanatın her alanında etkili olan bu sanat akımına gelin yakından bakalım.
Sezesyonizmi Diğer Sanat Akımlardan Ayıran Özellik Nedir?
Sezesyonizm olarak da bilinen bu sanat akımındaki üslubun temel özelliği kavisli ve çizgisel desenlerdir. Yaprak veya filiz gibi doğal formlar üsluba hakimdir ancak görece daha soyut motiflerin yanında stilize insan figürleri sık sık kullanılır. Sanatçılar, eserlerine sembolik veya dışavurumcu içerik katmaktan kaçınarak çalışmanın dekoratif görüntüsüne yoğunlaşırlar. Sanatçıların benimsediği bu tutum temalarındaki duygusal ve öyküsel içeriği bir kenara bırakmalarını sağlamış ve soyut sanatın yolunu açmaya yardımcı olmuşlardır.
sanatperver Admin
Art Nouveau Nasıl Ortaya Çıktı?
Art Nouveau akımı, 19. yüzyılın sonlarına doğru ve 20. yüzyılın başlarında özellikle Avrupa'da ortaya çıkan bir sanat ve tasarım hareketi olarak tanımlanabilir. Bu akım, birçok farklı sanat dalını ve tasarım alanını etkiledi, özellikle mimari, iç tasarım, grafik tasarım ve sanat eserleri üzerinde belirgin bir etkiye sebep oldu.
Art Nouveau akımını benimseyen sanatçılar ayrıca İngiltere’deki “Arts and Crafts” hareketinden, özellikle de William Morris’in ritmik çiçek desenli duvar kağıtlarından etkilendi. Buna ek olarak Paul Gauguin (1848-1903), Vincent Van Gogh (1553-90) ve Edvard Munch’un (1863-1944) üslupsal yansımaları da bu sanat akımı için oldukça dikkat çekicidir. Örneğin Hollandalı ressam Jan Toroop (1858-1928), kariyerine Sembolizm’in etkisi altında başlamıştı ve erken dönem resimlerinde kıvrımlı çizgiler ile dünya ötesi bir gerçekliğin sembollerini kullanmayı tercih ediyordu.
Endüstri Devrimi Sonrası Dönem: 19. yüzyılın sonlarına doğru endüstri devrimi sona ermiş ve bu dönemde sanat ve tasarım alanlarında yenilikler aranmıştır. Art Nouveau, bu dönemin bir ürünü olarak kabul edilir.
Doğanın İlhamı: Art Nouveau, doğadan esinlenen organik ve doğal motifleri içeren tasarımlarıyla tanınır. Bitki öğeleri, böcek figürleri ve dalgalı hatlar gibi doğal formlar bu akımın temel özelliklerindendi.
Japon Sanatının Etkisi: Japon sanatı, özellikle ukiyo-e adı verilen geleneksel ahşap baskıların Avrupa'ya getirilmesiyle, Art Nouveau'nun gelişiminde önemli bir rol oynadı. Bu sanat, doğal formları basitleştirme ve dekoratif öğeleri vurgulama konusunda ilham kaynağı oldu.
sanatperver Admin
Sanatsal Özgürlük Arayışı: Art Nouveau, sanatçıların geleneksel sanat kurallarını kırma ve yaratıcılıklarını serbestçe ifade etme arayışının bir ürünü olarak ortaya çıktı. Bu akım, sanatçılara ve tasarımcılara daha fazla özgürlük ve kendilik ifadesi sağladı.
Belçikalı mimar Victor Horta, Art Nouveau’dan esinlenerek inşa edilen ilk mimari yapıyı, eğri demir iskelete sahip Brüksel’deki Tassel Evi’ni yaptı.
Fransa’nın başkenti Paris, yeni bir sanat formu olan afiş tasarımının gelişmesiyle de gündemdeydi. Alfons Mucha (1860-1939) ve Jules Cheret (1836-1932) bu yeni akımın öncüsü konumundaydı. Art Nouveau akımında kadın figürleri, genellikle sembolistlerin popülerleştirdiği femme fatale özelliklerini taşıyordu ancak bu eserlerde kadın yalnızca birer dekoratif ayrıntı görevini üstleniyordu.
Paris’te Art Nouveau’nun etkisi, Hector Guimard’ın (1867-1942) şehrin yeni metro istasyonları için tasarladığı ferforje girişlerde olduğu gibi mimari yapılarda da görülmeye başlamıştı.
Avrupa’da Art Nouveau Akımının Gelişimi
Art Nouveau akımı Almanya’da 1896’dan 1914’e kadar Münih’te yayımlanan Die Jugend (Gençlik) adlı etkili bir dergi sayesinde “Jugendstil” olarak tanındı. Die Jugend bu yeni üslup için vitrin görevini görüyordu ve derginin baş çizerlerinden biri de Hamburglu sanatçı Otto Eckmann’dı (1865-1902). Diğer Art Nouveau iştirakçileriyle birlikte Eckmann da çok çeşitli mobilya, seramik ve duvar kağıdı tasarımları üretti. Art Nouveau’ya Avusturya Viyana Sezesyonu ile yakın bağları sebebiyle “Sezessionsstil” denmişti. İtalya’da ise akım, Londra’daki “Liberty” isimli mağaza sayesinde “Stile Liberty” ismini aldı. 1875’te Arthur Lasenby Liberty (1843-1917) tarafından kurulan Liberty mağazası, Art Nouveau tasarımcılarının eserlerini tanıtıyordu.
Fakat I.Dünya Savaşı’nın başlamasıyla Art Nouveau, lüks ve pahalı bulunmaya başlandı. Bu sebeple Art Nouveau sanat akımı yerini daha basit ve işlevsel olan Modernizm akımına bıraktı.
Osmanlı Döneminde Art Nouveau Sanatı
Bu yeni sanat akımı dün dünyada yayılmaya devam ederken Türk’lerinde ilgisini çekmişti.. Hatta Art Nouveau, II. Abdülhamid sayesinde Osmanlı topraklarına da geldi. Sultanın İstanbul’a davet ettiği İtalyan mimar Raimondo D’Aronco sayesinde, akım özellikle sarayda kendine yer buldu ve. Art Nouveau’ya özgü süslemeler yapıların yanı sıra çeşitli saray aksesuarları ve süs eşyalarında da kullanıldı. Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası’nda üretilen vazolar Avrupa’nın da ilgisini çekmeye başladı. Ama akımın etkisi yalnız saray ve çevresinde görülmedi, İstanbul’un farklı yerleri de Art Nouveau stilinden nasibini aldı. O dönemde şehrin akımdan en çok etkilenen bölgesi ise Beyoğlu oldu.
Özellikle Art Nouveau akımın izlerini taşıyan yapıları Galatasaray-Şişhane’de görebilmek mümkün. Üstelik farklı semtlerde de de bu akımın örnekleri hala dimdik ayakta duruyor. Örneğin Beşiktaş’taki Şeyh Zafir Türbesi, Tarabya’daki İtalya’nın yazlık elçilik binası, Bebek’teki Mısır Konsolosluğu, Eminönü’ndeki Vlora Han, Taksim’deki Botter Apartmanı, Galata’daki Doğan Apartmanı ve Çubuklu’daki Hidiv Kasrı, İstanbul'daki Art Nouveau üslübuna sahip mimari yapılar arasında yer alıyor.
Art Nouveau Sanatçıları Kimlerdir?
Dünyanın en ünlü art nouveau akımını benimsemiş sanatçılarını şöyle sıralayabiliriz:
- Antoni Gaudi
- Gustav Klimt
- Auguste Rodin
- Alfons Mucha
- Hector Guimard
- Aubrey Beardsley
Kaynak: Sanatın Tüm Öyküsü - Stephan Farthing, chatGPT
Story Bi’ Tık Uzakta!
İçeriğimizin öne çıkan bölümlerini sosyal medya hesaplarınızda paylaşmak için hazırladığımız görselleri indirebilirsiniz. Bunun için Android ve iOS işletim sistemli akıllı telefonlarınızla paylaşmak istediğiniz story'nin üzerine basılı tutun ve gelen menü aracılığıyla görseli akıllı telefonunuza kaydedin veya paylaşın. Hepsi bu kadar!
