Lisa Gherardini’nin Portresi olarak da bilinen Mona Lisa; Leonardo da Vinci’nin yapmış olduğu en ünlü tablosudur. Leonardo da Vinci bu tabloyu 1503 – 1519 yıllarında kavak ağacından yapılmış bir panel üzerine çizmiştir. Tabloda yer alan bu güzel kadının gizemli gülümsemesi ve hala muallaklığını koruyan kimliği tabloyu bir arzu nesnesi haline getirmiştir. Peki Mona Lisa hikayesi neydi? Gelin bu sorunun cevabının yanıtlarına beraber bakalım.
1- Gerçek Hayatta Mona Lisa Kimdi?
Mona Lisa’nın kimliği hakkında çok fazla spekülasyon ve tartışma vardır. Akademisyenler ve tarihçiler, kendisinin Floransalı tüccar Francesco di Bartolomeo del Giocondo’nun karısı Lisa del Giocondo (evlenmeden önceki soyadı Gherardini) olması da dahil olmak üzere sayısız olasılık olduğunu öne sürerler- bu nedenle eserin alternatif ismi olan La Gioconda’yı ilk olarak 1550’de sanatçı biyografi yazarı Giorgio Vasari önermiştir.
2- Mona Lisa’yı Çizmek Kaç Yıl Sürdü?
Sanatperverlerin çok çok merak ettiği şeylerden birisi de Mona Lisa’yı çizmenin kaç yıl sürdüğüdür. Leonardo da Vinci 1503’te Mona Lisa’yı çizmeye başlamıştı ve 1519 yılında vefat ettiğinde tablo hala tam olarak bitmemişti. Muhtemelen sanatçı birkaç yıl boyunca aralıklı olarak tablo üzerinde çalıştı ve farklı zamanlarda yağlı boyayı katman katman tabloya ekleyerek farklı teknikler uyguladı.
3- Mona Lisa Tablosu, Louvre Müzesi’nde Sergilenmesinden Önce Kimindi?
Mona Lisa tablosu, Fransız devletine ait olmadan önce 1787 ve 1799 yılları arasında kraliyet koleksiyonunun bir parçasıydı. İlk önce Fransa kralı I. Francis’e (I. François) satılan tablo, kralın isteği üzerine Fontainebleau Sarayı’nda sergilenmeye başlamıştı.
4- Mona Lisa’nın Değeri Nedir?
Mona Lisa’ya paha biçilemiyor. Eğer tabloyu birisi almak isterse fiyatı o kadar yüksek olacaktır ki; tek bir kişi tabloyu satın alıp bakımını yapamayacak ya da istemeyecektir. Dahası, Louvre Müzesi muhtemelen bu eseri satmak istemeyecektir. Müze, her yıl milyonlarca ziyaretçiyi kendine çekiyor, bu nedenle uzun vadede sabit bir gelir akışı tek bir ödemeden daha kazançlı olabilir. Louvre Müzesi, Mona Lisa’yı yeri doldurulamaz bir parça olarak görüyor ve bu nedenle kaynaklarını portreyi koruyacak önleyici tedbirlere harcıyor.
5- Mona Lisa Neden Bu Kadar Ünlüdür?
Mona Lisa bir hırsız sayesinde dünyanın en ünlü tablosu oldu. Nasıl mı, hemen anlatalım. Sanat dünyasında Mona Lisa her zaman tanınan bir şaheser olmasına rağmen, 1911 yazında çalınana kadar halkın dikkatini çekmemişti. Gazeteler suçun hikayesini dünya çapında yaydı. Sonra bingo! Resim iki yıl sonra nihayet Louvre’a döndüğünde, tüm dünya tabloyu yakından tanımıştı.
6- Pablo Picasso, Mona Lisa 1911’de Çalındığında Şüpheli Olarak Sorgulanmıştır
Mona Lisa hakkında en çok merak edilen şeylerin ardından ilginç bilgilere de bakalım. Hırsızlık olayından sonra gözler Picasso’ya çevrilmişti, garip bir şekilde dahi ressamdan şüpheleniyorlardı. Ne yazık ki o dönemde dedektifler, Pablo Picasso gibi tanınmış sanat muhaliflerini hırsızlık konusunda sorgulayacak kadar ileri gittiler. Bir zamanlar tablonun yakılması gerektiğini söyleyen şair Guillaume Apollinaire’i şüpheli olarak tutukladılar. Tabii ki şüphelerinin asılsız olduğu ortaya çıktı. Eser çalındıktan 2 yıl sonra, Aralık 1913’te Floransa’da yeniden gün yüzüne çıktı. Eseri gerçekten çalan Vincenzo Peruggia adlı biriydi.
7- Mona Lisa Tablosunun Arkasındaki Gizem: Sfumato Tekniği
Mona Lisa’da tablosundaki manzara da portre kadar gizemli bulunan bir diğer unsundur. Bu gizemli puslu görüntü ise sfumato tekniği sayesinde elde edilmiştir. Sfumato, kelimenin tam anlamıyla dumanlı anlamına gelir: Resminin dış hatlarını bulanıklaştırmak ve Mona Lisa’ya yumuşak ve biraz ruhani bir his vermek için katmanlamayı kullanan bir boyama tekniğidir. Sfumato’nun amacı, dumanlı, bulanık çizgiler yaratmak ve bir tabloya gizem katmaktır.
8- Mona Lisa’nın Bir Zamanlar Kaşları ve Kirpikleri Vardı
Mona Lisa tablosundaki modelin kaşları ve kirpikleri yoktur ancak yüksek çözünürlükte yapılan tarama çalışmaları, bunların daha önce portede bulunduğunu ortaya çıkartmıştır. Leonardo’nun bu detaylar için kullandığı pigment, zamanla solmuş veya temizlik yaparken silinmiş olabilir.
9- Mona Lisa Birçok Kez Saldırıya Uğramıştır
Maalesef herkes bu tabloya hayran değildi. Geçmişte çeşitli vandallar, Vinci’nin ünlü şaheserine zarar vermeye çalıştı, 1956 yılı özellikle sanat eserleri adına kötü bir yıldı. İki ayrı saldırıda, bir kişi resme asit attı ve bir başkası da bir taşla boyadı. Hasar ne kadar zayıf olsa da yakından bakıldığında fark edilebiliyor. Kurşun geçirmez cam sayesinde tablo, 1974’te sprey boya ve 2009’da bir kahve fincanı saldırılarını da püskürtmüş oldu.
10- Mona Lisa Aslında Bir Tahta Üzerine Resmedildi
Mona Lisa bir tuvale resmedilmemiştir. Sıkı durun; Da Vinci’nin bu ünlü şaheserini bir kavak ağacından yapılmaya bir tahtaya işlemiştir! Leonardo da Vinci’nin ıslak sıva üzerine daha büyük işler yapmaya alışkın olduğu düşünüldüğünde, tahta fikri o kadar tuhaf olmasa gerek.
Kaynaklar: KickassFacts, Mental Floss, Discover Walks, Leonardodavinci.net
