Yüzyıllardır hayranlık uyandırmaya devam eden bir tablolardan birisidir "Dünyevi Zevkler Bahçesi". İçerisinde onlarca farklı sahne barından bu başyapıt, bir sunak resmî olamayacak kadar sıra dışıdır. Triptik, üç sahneden oluşmaktadır. Solda cennet; sağda cehennem ve ortada dünyevi zevkler bahçesi yer alır. Kanat Paneller; kapatıldığında, dış panelde Tanrı'yı ve dünyanın yaratılışını temsil eden bir grizay (gri ve kahverengi tonlarının kullanıldığı monokrom bir resim) görülür.
sanatperver Admin
Soldaki panelde Tanrı Havva'yı yaratırken gösterilmektedir. Manzara, bir günahın diğerine yol açmasıyla ilerleyen doğal sürekliliği ima edercesine, oda panele doğru devamlılık sergilemektedir. Bu ana panel, insanoğlunu bir dizi "dünyevi zevk” ile oyalanır halde betimler. Paneldeki çoğu detay masum uğraşları gösterirken diğerleri erotiktir. Resimdeki bedensel faaliyetlerin günahkârlık olduğu ve insanların cehennem azabına uğrayacağı açıktır. cehennemde lanetliler günahlarıyla yüzleştirilir. Panelin ön kısmında yer alan ve kişileştirilmiş "Yedi Ölümcül Günah” da acı çekmektedir.
Gurur, Şeytan'ın kalçasındaki kendi yansımasına bakarken, Oburluk bir çukura kusmaya zorlanır. Orta paneldeki meyve cennet bahçesindeki haline kıyasla tuhaf bir biçimde şişkinleşmiştir. Sürrealist ressamların Bosch'un bu eserini etkileyici bulma sebeplerinden biri de bu ölçek farklılığıdır.
Adem ve Havva
Sol panelde Tanrı, Adem uyurken ondan aldığı bir kaburga kemiğinden yarattığı ilk kadını henüz uyanan Adem'e sunmaktadır. Figürler, Aden Bahçesi'ndedir ama önlerindeki karanlık gölet, umutsuz bir geleceğin habercisi olan çeşitli sürüngenlerle doludur.
Nefs Çeşmesi
Nefs çeşmesi, orta panelin odak noktasındadır. Çıplak kadınlar, etraflarını çevreleyen atlıları baştan çıkarmaktadırlar.
Bu tasvir, Cennet Bahçesi'ndeki Hayat Çeşmesi'nın günahlarla dolu tezatlıdır. Ön planda yer alan aşıklar ise kendilerini bir dizi bedensel hazza kaptırmışlardır.
Ağaç Adam
Sağ paneldeki bu detayın, cennetteki Hayat Ağacı'nın cehennemdeki karşılığı olduğu düşünülür. Köklerle desteklenen gövde, boş bir yumurtaya benzer. Sanat tarihçileri figürün yüzünün sanatçının yüzü olduğuna inanırlar. Bosch, bu unutulmaz detayın ayrı bir çizimini de yapmıştır.
İşkence Edilen İnsanlar
Cehennemin betimlendiği sağ panelde, lanetlilere buraya düşmelerine sebep olan eylemlerini hatırlatan nesnelerle işkence edilmektedir. Bazı müzisyenlere, çalgılarının dev emsalleriyle işkence yapılmaktadır. Benzer şekilde, yaban tavşanı bir avcıyı kazığa oturturken başka bir avcıyı kendi tazıları yemektedir.
Aşıklar ve Meyve
Meyvenin koparılması ve yenmesi bir cinsel ilişki metaforu olup aşıkların büyüleyici bulduğu kabuklar, değersizliğin sembolüdür. Aslında orta paneldeki "dünyevi zevkler”in çoğu, dönemin ahlaki söylemlerinden aşina olunan budalalıklar ve günahlardır.
Hieronymus Bosch Hakkında Kısa Bilgi 1450-1516
1474'te yılında "s-Hertogenbosch” adının belediye kayıtlarında rastlanana kadar Bosch ile ilgili herhangi bir bilgi yoktur. Sanatçı 1481'de zenginliği sayesinde ona sanatsal hedeflerinin peşinden gitme özgürlüğü sunan Aleyt Goyaerts van den Meervenne ile evlenir.
Bosch, 1486'da, yerel bir dini grup olan Bakire Meryem Birliği'ne üye olur. Birlikten yıllarca sunak resminden vitray pencere tasarımına değişen çeşitlilikte pek çok sipariş alır. Bu üyelik sayesinde önemli mesenler ile bağlantı kurma fırsatı da elde eder.
1500'lerin başında, Bosch, hatırı saydır bir üne sahiptir. İspanya Kraliçesi isabel, sanatçının birçok eserini satın alır. Ardından 1504 yılında Burgonya Dükü İyi Philip, Bosch'a, presitjini artıracak bir görev verir ve birkaç sene sonra Bosch hayatını kaybeder.
Kaynak: Sanatın Tüm Öyküsü / Stephan Farthing
