Sushi Nedir, Çeşitleri Nelerdir?
Gastronomi

Sushi Nedir, Çeşitleri Nelerdir?

sanatperver Admin
sanatperver Admin

Sushi bir zamanlar Batı Dünyasında egzotik ve belki de biraz korkutucu bir Uzak Doğu lezzeti olarak bilindi. Ama şimdi sushiyi marketlerde bile hemen hemen her yerde bulabilir hale geldik. Artık pişmiş seçeneklerle de karşımıza çıkan sushi, Japonya'da en popüler yiyeceklerden bir tanesi, hatta milli yemekleri bile denilebilir. Peki her gün ismini duyduğumuz suşinin kaç farklı türü var ve sushilerinden birbirinden farkı neler? Bu içeriğimizde sushiyi yakından tanıyıp sushi çeşitleri nelermiş inceleyeceğiz. Keyifli okumalar.

Photo by Louis Hansel / Unsplash

Suşi Ne Anlama Gelir ve Özellikleri Nelerdir?

Suşi, özel olarak hazırlanmış genellikle çiğ veya pişmiş balık türlerinin kullanıldığı, mutlaka içerisinde pirinç bulunan, balık veya deniz ürünü içeren bir Japon yemeğidir.

Sushi denildiği zaman her ne kadar aklımıza çiğ balık gelse de aslında sushinin en ana maddesi pirinçtir. Nitekim "suşi" kelimesi, sirkeli pirincin ekşi aromasını ifade etmek için kullanılır. Suşi hangi türden olursa olsun, bir suşinin olmazsa olmazı pirinçtir.

Suşi pirinci o kadar önemlidir ki, Japonya'daki suşi şefleri herhangi bir balık veya deniz ürünü hakkında uzmanlaşmaya başlamadan önce, pirinci nasıl düzgün pişireceklerini öğrenmek için yıllarca eğitim alırlar.

Photo by Jakub Dziubak / Unsplash

Suşi Pirincinin Normal Pirinçten Farkı Nedir?

Sushi pirinci, sirke ve tuz ve şeker gibi diğer çeşnilerle hazırlanan orta taneli beyaz bir pirinçtir. Suşi için kullanılan genel pirinç çeşidi Japonica'dır; geleneksel sushi yapımında özellikle Koshihikari çeşidi tercih edilir.

Japonica, biraz yuvarlak taneli orta taneli bir pirinçtir, bu da onu, india pirinci olarak bilinen Batı'da alıştığımız daha ince, uzun taneli pirinçten belirgin şekilde ayırmaktadır. Japonica pirinci nişastalıdır ve indika pirincinden daha yüksek seviyelerde amilopektin adlı bir tür nişasta içerir.

Bu ekstra nişasta sayesinde pirinç yapışkan bir kıvam halini alır. Pirinçlerin yapışkan olması sayesinde sushi chopstick ile yenilebilir ve kolaylıkla şekil alabilir.

Suşi Çeşitleri Nelerdir?

Japonya dışında da sushi çoğu kişi tarafından en iyi Japon yemeği olarak kabul edilir, ancak genellikle California roll veya somon ve avokado rulo gibi suşiler Batı ülkelerinde daha çok tercih edilmektedir.  Her ne kadar California roll en popüler sushi çeşitlerinden birisi olsa da; 8. yüzyıldan beri Japonya'da gelişmeye devam eden birçok çeşitli farklı şekle, boyutlara ve tatlara sahip sushiler bulunuyor.

Temel anlamda nigiri ve maki olmak üzere 2 temel sushi çeşidi bulunmaktadır. Diğer sushileri bu iki sushi türünün versiyonları olarak da düşünebilirsiniz. Yaygın çeşitlerden daha az bilinen sushi türlerine kadar uzanan, derin tarihsel kökleri olan 9 farklı suşi çeşidini sizler için listeledik.

  1. Nigirizushi
  2. Makizushi
  3. Chirashizushi
  4. Inarizushi
  5. Temarizushi
  6. Gunkan Maki
  7. Narezushi
  8. Oshizushi
  9. Sasazushi

1- Nigirizushi

Nigiri suşi, üzerinde bir dilim balık veya deniz mahsulü bulunan oval şekilli bir pirinçlerden oluşur. Bu sushi türünde kullanılan balık veya deniz ürünleri genellikle çiğdir, ancak bazen fermente edilir ve bazense içine koyulan yılan balığı veya karides pişirilir. Japoncadaki nigiri kelimesi,  Türkçe'de en yakın haliyle "kavrama" anlamına gelir. Bu nedenle Japonca nigiri-zushi kelimesi kabaca "elle preslenmiş suşi" olarak çevrilir.

Mesele şu ki, nigiri suşi ile pirinç elle kalıplanır ve balık veya diğer tepesi pirincin üzerine elle bastırılır. Bazen şef, balık ve pirinç arasına biraz wasabi ekler. Pirincin yapışkanlığı, tepeden gelen nemle birlikte, çiğ balık şeridinin altındaki pirinç höyüğüne yapışmasına yardımcı olur.

Nigiri suşi üzerindeki tipik çiğ balık örnekleri arasında ton balığı, somon ve sarı kuyruk bulunur. Mavi yüzgeçli orkinosun göbek kısmından gelen yağlı ton balığı bir başka popüler sushi soslarından bir tanesidir. Sushi garnitürleri arasında taze soğan veya zencefil de bulunur.

Oldukça ilginç olsa gerek;  nigiri suşi yemek çubuklarıyla değil elle yenmelidir. Ve suşiyi soya sosuna daldırmak kabul edilebilir olsa da, bunu yapmanın doğru yolu onu ters çevirmektir, böylece balık tarafı pirinç tarafına değil soya sosuna girer. Soya sosunuzda pirinç taneleri bırakmak büyük bir hata olarak kabul edilir.

Photo by Jose Ruales / Unsplash

2- Makizushi

Makizushi, diğer adıyla maki suşi, balık, sebze ve suşi pirincinin çeşitli kombinasyonları (veya hosomaki olarak bilinen tek bir malzeme) ile hepsi bir nori (deniz yosunu) tabakasıyla sarılmış muhtemelen en çok bilinen suşi türüdür.

Photo by Jennifer Latuperisa-Andresen / Unsplash

3- Chirashizushi

Maki ailesinden gelen chirashizushi "dağınık suşi" anlamına gelir ve içerisinde sirke pirinç, çiğ balık ve diğer malzemelerden oluşan bir suşi kasesinde servis edilir. Kullanılan çiğ balık türleri değişiklik gösterir ve en popülerleri somon ve ton balığıdır. Genellikle ağız sulandıran ve renkli bir dokunuş için üzerine rendelenmiş yumurta, nori ve somon yumurtası ile süslenir. Büyük bir tabak hazırlanıp paylaşılabildiğinden, bu yemeğin hazırlanması kolaydır ve bir parti yemeği olarak Japonya'da oldukça popülerdir.

4- Inarizushi

Japon mutfağındaki başka bir popüler suşi inarizushi'dir. Tipik maki veya nigiri sushiye benzemeyen inarizushi, bir aburaage cebinde (ince, derin yağda kızartılmış tofu) suşi pilavından oluşur. Tuzlu suşi yerine, inarizushi oldukça tatlıdır, ancak Japonya'da tatlı olarak kabul edilmemektedir. Popüler bir garnitür ve bir bento kutusunda servis edilen lezzetli bir eşlikçidir.

Görsel: Shutterstock / masa44

5- Temarizushi

Diğer bir geleneksel suşi türü ise temarizushi'dir. Temari, Türkçe'ye doğrudan "el topu" şekliyle çevrilebilir. Bu sushi türü adını geleneksel bir Japon oyuncağından alır. Temarizushi, daha küçük, daha sevimli bir nigiri suşi gibidir ve normalde çiğ balıkla servis edilir.

Görsel: Shutterstock / nana77777

6- Gunkan Maki

Bir de yaygın olarak tanınan ve yaygın bir suşi türü olan gunkan maki var. Gunkan maki deniz yosununa sarılı olmasına rağmen, tipik makizushi'ye benzemeyebilir. Tipik gunkan maki sosları arasında tobiko (uçan balık yumurtası), ikura (somon yumurtası) ve uni (deniz kestanesi) bulunur.

Görsel: Shutterstock / Flotsam

7- Narezushi

Şimdi daha az yaygın olan suşi türlerime geldi. Fermente gıdalar bağırsak sağlığına faydaları ile biliniyor ancak hiç narezushi denediniz mi? Narezushi aslında  "ilk suşi" olarak biliniyor. Başlangıçta suşi balıkların fermente edilmiş pirinçte korunduğu fermente bir yemek olarak yeniliyordu. Narezushi yerken balıkları koruyan pirinç tabakası ayrılır ve sade şekliyle tüketilirdi. Günümüzde yaygın olarak tüketilmemesine rağmen, suşi dünyasında hala sevilen bir türdür.

Görsel: Shutterstock / funny face

8- Oshisushi

Bildiğiniz gibi Japonya, çeşitli bölgesel mutfaklara sahip bir ülkedir. Osaka'dan gelen bir suşi türü, "kutu suşi" veya "preslenmiş suşi" anlamına gelen oshizushi'dir. Bu tür aslında suşi'nin en eski biçimlerinden biridir, narezushi'nin halefi olan oshisushi, balıkları fermente pirinçlere sıkıca paketleyerek koruma sağlamaya yarar.

Görsel: Shutterstock / TheNUshutter

9- Sasazushi

Ele alacağımız son suşi türü, muhtemelen hiç duymadığınız sasazushidir. Genellikle yabani sebzelerle yapılan, bambu yaprağının bir tabak olarak durduğu bir suşi pirinci yatağında sunulan yerel, rustik bir suşi çeşididir.

Bonus: Uni Sushi

Gunkan-maki kategorisinde en sıra dışı suşi türlerinden biri olan uni suşi var. Uni, deniz kestanelerinin cinsel organlarıdır. Görüntüsü dili andıran uni, tatlı bir tada ve hafif yapışkan bir kıvama sahiptir. Üni hasadının gerektirdiği yoğun emek nedeniyle, bu suşi oldukça pahalıdır.

Photo by Cody Chan / Unsplash

Suşi ve Sashiminin Farkı Nedir?

Japon mutfağına ilgisi olanlar daha önce Sashimiyi duymuştur. Peki sashimi aslında bir sushi midir? Sushi ile ilgili en yaygın yanılgılardan biri, sashimi'nin bir tür suşi olduğudur. Sashimi, bir sushi değildir. Kabaca "delinmiş et" anlamına gelen sashimi kelimesi, soya sosu, wasabi, miso veya zencefil ile tatlandırılmış çiğ balık dilimlerini ifade eder ve çeşitli soslara batırılarak chopsticklerle yenir.

My sister is living in Japan so everytime I eat sushi in France it’s a chance to spend a special moment with her, separated from 11000km !
Photo by marine Dumay / Unsplash