Seramik sanatı Türk sanat tarihinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Birçok seramik sanatçısı geçmişten günümüze dek adını duyurmuş ve varlıklarını korumuştur. Porselen ise seramik grubunda yer alan ancak ondan bazı farklılıklar kapsamında ayrışan bir malzeme ürünüdür. Bu yazımızda da seramik ve porselen arasındaki farklar hakkında merak ettiğiniz her şeyi detaylı olarak inceleyeceğiz. O halde gelin başlayalım.
Seramik Nedir?
Seramik ve porselen arasındaki farkları incelerken öncelikle ikisinin de ayrı ayrı tanımlamalarını yapacağız. Seramik nedir? sorusu, toprak altındaki kayaların çeşitli dış etkenler tarafından parçalanması sonucu meydana gelen bazı maddelerin birleşimiyle oluşması şeklinde yanıtlanabilir. Kil, kaolen ve farklı minerallerin yüksek sıcaklıklarda elde edilmesi de diyebiliriz.
Seramik Nedir? Seramik Sanatı Hakkında Merak Edilenler adlı içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
Porselen Nedir?
Porselen nedir? bir diğer sorunuz olacaktır. Porselen seramikler grubuna dâhil edilen malzemelerden biridir. Ana maddesi kaolin olan porselen yaklaşık 1200-1500 santigrat aralığında pişirilir. Porselenin kendi içerisinde farklı tanımlamaları mevcuttur. Bu tanımlamalar 3 ayrı kategoride incelenebilir.
- Sert Porselen
- Yumuşak Porselen
- Çin Porseleni
Yukarıda sıraladığımız porselen çeşitlerinin aralarında temel hammadde ve pişirilme koşulları açısından farklılıklar vardır. Yumuşak porselen, içeriğinde bulunan kuvars ve feldspat gibi malzemeler ve düşük fırınlanma özellikleri dolayısıyla kolaylıkla ayrışabilir. Sert porselen ise yüksek kaolen özelliği göstererek 1400-1500 santigrat aralığında erimesi gerçekleşir.
Porselen Özellikleri Nelerdir?
Seramik ile benzer niteliklere sahip olan porselenin genel özelliklerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;
- Porselen yalıtkan malzemedir. Bu sebeple elektrik ya da ısıyı aktarmaz.
- Sertliği son derece yüksektir. Ancak darbelere karşı dayanıklılığı düşüktür.
- Gözenek bulundurmaz. Çünkü nihai yapısında gözeneksiz üretilir.
- Işık şoklarına karşı dayanıklıdır.
- Doğal olarak beyaz renklidir.
Seramik ve Porselen Karşılaştırması
Seramik ve porselen arasındaki farklılıkları en net hatlarıyla anlatmaya devam edeceğiz. Bunları teknik detaylandırmalar şeklinde yazabileceğimiz gibi, günlük kullanımdaki farklılıklarını da ele almamız daha doğru olacaktır. O halde sıralamaya başlayalım;
- Seramik de porselen de killi toprak ve çeşitli minerallerin birleştirilmesi sonucu elde edilir. Fakat porselenin seramiğe nazaran daha yüksek sıcaklıklarda pişirildiği bir gerçektir. Camsı yapıya sahip olması bu sebepten açıklanabilir.
- Seramik malzeme, porselene göre daha pürüzlüdür. Pürüzsüz yapıdaki malzemeler işinizi kolaylaştırıyorsa porselen, kaymaya karşı güçlü doku isterseniz de seramik ürünlerini tercih etmeniz önerilir.
- Porselen hem açık renkli hem de yarı saydam çeşitler de bulunabilir. Ancak seramik hiçbir şekilde ışık geçirmez.
- Porselen ani ışık değişimlerine karşın dayanıklılık özelliği gösterir. Örnek verecek olursak; porselen bir çaydanlık ısı yansıması sonucunda herhangi bir zarar görmez.
- Zemin ve duvar kaplamalarında çoğunlukla seramik malzemelere başvurulur. Fakat pek çok yemek takımı ve elektronik bileşen yapımında da porselen kullanılır.
- Yukarıda seramik ve porselenin günlük hayattaki kullanımlarına yönelik farklılıklarını sıraladık. İki malzeme arasındaki farklılıklar elbette ki bu kadarla sınırlı değil.
- Seramik mat malzemelerden yapılan çalışmalar sonucu elde edilir. Ancak suya karşı biraz mukavemetsizdir.
- Porselen ise bardak ve demlik gibi su ile sürekli temas gösteren ve şeffaf olması gereken malzemelerde kullanılır.
- Porselenin seramiğe nazaran daha kırılgan olması sebebiyle, duvar kaplama çalışmalarında genellikle seramik ürünleri tercih edilir. Porselen, malzeme yapısından dolayı seramikten daha sert görünse de bu dayanıklılık özelliğini etkileyen faktörlerden farklıdır. Çünkü sert malzemeler her zaman kırılmaya müsaittir. Ayrıca porselenin camsı yapısı da göz önünde bulundurulduğunda, yere düşme esnasında kırılmaması da neredeyse imkansızdır.
- Dayanıklılık açısından seramik de porselen de kendi içlerinde farklılıklara sahiptir. Porselen malzeme dış darbelere karşı güçlüyken, seramikler üzerinde herhangi bir darbe sonucu kırılma yaşanmasa bile zedelenmeler meydana gelebilir. Buna ek olarak, seramik içerisinde çamura bağlı daha fazla gözenek bulunurken, porselen örnekleri çok daha az gözeneklidir rastlanmaz.
- Üstelik porselen örnekleri, ısı geçirme özellikleri bakımından son derece geçirgendir. Güneş ışınlarını fazlasıyla geçirdikleri söylenebilir. Seramiklerde geçirgenlik gibi bir durum yoktur.
Porselen ve Seramiklerin Kullanım Alanları
Seramik ve porselen arasındaki farklar kullanım alanlarında da kendini gösterir. Porselen malzemenin kullanım alanı seramiğe göre daha yaygındır. En başta mutfak eşyaları ve dekorasyon ürünlerinde porselenden yapılma ürünlere sıklıkla yer verildiğini görebilirsiniz. Ev porseleni ve otel porseleni şeklinde iki ayrı grupta incelenebilirler. Ev porselenleri ışığı geçirebilme özelliğine sahipken, otel porselenleri oldukça kalın üretilerek sağlamlık bakımından ön plana çıkarılırlar. Seramik ürünlere ise mutfak ve banyo lavabolarında sıklıkla rastlanabilir. Bunun yanı sıra günümüzde halen sanat eseri niteliği taşıyan çömlekler de seramiklerden yapılır. Ayrıca tuğla ve kiremit benzeri eşyaların yapımında da seramiğe başvurulur.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
