Karşı Kültür'ün İkonik Yüzü: Robert Mapplethorpe Kimdir?
Fotoğraf

Karşı Kültür'ün İkonik Yüzü: Robert Mapplethorpe Kimdir?

sanatperver Admin
sanatperver Admin

Robert Mapplethorpe, “karşı kültür” denildiği zaman akla ilk gelen sanatçılardan bir tanesidir. Kariyerine 1970’lerde polaroid fotoğraflarla alarak başlayan Robert, yirminci yüzyılın en önemli fotoğraf sanatçılarından birisi oldu. Nü fotoğraf çalışmalarıyla tanınan Mapplethorpe, sanatçıların, ünlülerin, arkadaşların, sevgililerin ve hatta çiçeklerin birbirinden farklı fotoğraflarını çekmiştir.

Robert Mapplethorpe Sanat Kariyerine Kolajlar Yaparak Başladı

Robert Mapplethorpe, 1946’da Queens, Floral Park’ta doğdu. 1963 yılında Mapplethorpe, Brooklyn yakınlarındaki Pratt Enstitüsü’ne kaydoldu ve burada çizim, resim ve heykel eğitimi aldı. Joseph Cornell ve Marcel Duchamp gibi sanatçılardan etkilenerek, kitaplardan ve dergilerden kesilmiş resimler de dahil olmak üzere karma medya kolajlarıyla çeşitli sanat denemeleri yaptı.

Üç yıl önce tanıştığı Patti Smith ile 1969 yılında, Chelsea Hotel’e taşındı. Mapplethorpe, 1970 yılında sanatçı ve film yapımcısı Sandy Daley’den bir Polaroid fotoğraf makinesi aldı ve “daha dürüst” hissettiğini söyleyerek yapmış olduğu kolajlara eklemek için kendi fotoğraflarını çekmeye başladı.

Patti Smith, Robert Mapplethorpe ile Nasıl Tanışmıştır?

İkonik rock şarkıcısı Patti Smith, fotoğrafçı Robert Mapplethorpe ile arkadaşlığı hakkında “Just Kids” (Türkçe adıyla “Çoluk Çocuk”) adlı bir kitap yazmıştır. Patti Smith’in kitabındaki bilgilere göre ikili, 1960’ların sonlarında New York’ta yeni başlayan genç sanatçılarken tanışmışlardır.

Sanatçı, New York Sanat Camiasında Oldukça Popüler Bir İsim Haline Gelmiştir

Mapplethorpe, Polaroid fotoğraflarını kendi başına çekerken kısa sürede fotoğraflarıyla adından söz ettirmeye başlamıştır. 1973’te New York City’deki Işık Galerisi’nde ilk kişisel galeri sergisi olan”Polaroidler” i açmıştır. İki yıl sonra, bir Hasselblad marka bir fotoğraf makinesi almış ve arkadaşlarını sanatçıları, müzisyenleri, sosyalistleri, film yıldızlarını ve çevresini çekmeye başlamıştır. Sanatçı ayrıca ticari projeler üzerinde çalışmış; Patti Smith ve Television için albüm kapakları ve Interview Magazine için bir dizi portre ve parti fotoğrafları dahil olmak üzere albüm kapakları için çok sayıda fotoğraf çekmiştir.

1970’lerin sonlarında, Mapplethorpe, sado-mazoşizm temalı fotoğraflar çekmekle daha fazla ilgilenmeye başlamış. Ortaya çıkan fotoğraflar içerikleri açısından şok edici ve teknik ve biçimsel ustalıklarıyla dikkat çekicidir. Mapplethorpe, 1988 sonlarında ARTnews’e şunları söylemiştir:

“Şok edici” kelimesini sevmiyorum. Beklenmeyeni arıyorum. Daha önce hiç görmediğim şeyleri arıyorum… O fotoğrafları çekebilecek bir konumdaydım. Onları çekmek için bir zorunluluk hissettim.

Robert, Fotoğraf Sanatına Farklı Bir Bakış Açısı Getirmiştir

Mapplethorpe 1980’de ilk Dünya Kadın Vücut Geliştirme Şampiyonu Lisa Lyon ile tanışır. Sonraki birkaç yıl boyunca birçok portre ve figür çalışmasının yanı sıra, bir film ve Lady, Lisa Lyon adlı kitap üzerine de işbirliği yapmışlardır.

1980’ler boyunca Mapplethorpe, klasik estetik standartlara aynı anda meydan okuyan ve bunlara uyan görüntüler üretmiştir: erkek ve kadın çıplaklığını stilize edilmiş kompozisyonları, narin çiçek natürmortları ve sanatçıların ve ünlülerin stüdyo portreleri, Polaroid fotoğraflar, fotoğraf gravürleri, kağıt ve keten üzerine platin baskılar, Cibachrome (Diğer adıyla Ilfochrome, fotoğraf kağıtlarında film asetatlarının çoğaltılması için kullanılan pozitif-pozitif bir fotografik işlemdir) ve boya transfer renkli baskılar dahil olmak üzere sanatında farklı teknikler geliştirmeye devam etmiştir.

Ne yazık ki takvimler 1986 yılını gösterdiğinde kendisine AIDS teşhisi konar. Hastalığına rağmen, yaratıcı çalışmalarını hızlandırır, fotoğrafla ilgili araştırmasının kapsamını genişletir ve giderek zorlaşan ışık-gölge ağırlıklı kompozisyonlarına ağırlık verir.

Mapplethorpe çalışmalarında insan vücudunun ve doğal dünyanın ihtişamını ve zarafetini en üst düzeye çıkarmak için çabalamıştır. Işığı ve gölgeleri dikkatlice kullanarak, insan tenini, köpüklü suları, sert mermerleri ve hatta yumuşak taç yapraklarına kadar farklı dokuları fotoğraflarında kullanmıştır.

Robert Mapplethorpe ve İkonik Fotoğrafları

Mapplethorpe’un fotoğrafları, uçup giden anları yakalamak yerine derin bir zamansızlık duygusuyla doludur. Belki de bu yüzden – çok çarpıcı, çok düşünceli, çok mükemmel ve bu kadar ikonik – çektiği fotoğrafların sanatçının ölümünden yaklaşık otuz yıl sonra kolektif hafızaya kazınmış olmasının nedeni budur.

Cesur ve güçlü çalışmaları onu yirminci yüzyılın en önemli sanatçılarından biri haline getirmiştir. Bugün Mapplethorpe, Kuzey ve Güney Amerika ve Avrupa’daki galeriler tarafından temsil edilmektedir ve eserleri dünyanın dört bir yanındaki büyük müzelerin koleksiyonlarında yer almaktadır.

Robert Mapplethorpe; 1970’lerin Amerika’sında karşı kültür efsanesinin icat edilmesine yardım eden ve sanatın sınırları üzerine ulusal bir tartışmayı ateşleyen tartışmalı fotoğrafçı olarak biliniyor. Fotoğrafçılığı tanıtmak, fotoğraf sanatını sergileyen müzeleri desteklemek ve AIDS ve HIV ile mücadelede tıbbi araştırmaları finanse etmek için Robert Mapplethorpe Vakfı’nı ölümünden 1 yıl önce, 1988 yılında kurmuştur.

Kaynaklar: monovisions.com, christies.com