Herkül mitolojide güçlü olmasıyla öne çıkan bir efsanevi karakterdir. Yunan Mitolojisindeki ismi ise Herakles’tir. Roma mitolojisin de ise "Herkül" diye bilinir. Bu yazımızda Herkül efsanesini detaylı olarak ele alıp, 12 görevinden bahsedeceğiz. Dilerseniz gelin başlayalım;
Herkül (Herakles) Kimdir?
Herkül tanrıların tanrısı diye anılan Zeus ile Miken kralının kızı ve Amphitryon’un karısı Alkmene’nin oğludur. Zeus, Teleboialılar üstüne sefer düzenleyen Amphitriyon’un yok olduğu bir zamanda, adamın kılığına bürünerek Alkmene ile ilişkiye girmesi sonucu Herakles yani Herkül doğmuştur. Durumdan daha önceden haberdar olan Zeus’un karısı Hera’nın ise Herakles’e karşı öfkesi hiç bitmemiştir. Bu yüzden Herakles 8 aylıkken kardeşi İphikles ile beraber kundakta yattığı sırada, iki büyük yılan göndermiştir. İphiklesolumlu olması sebebiyle yılandan korksa da, Herakles iki yılanı da boyunlarından sıkarak öldürmeyi başarmıştır. Böylece Herakles’in ileride ne kadar güçlü ve korkusuz olacağı da anlaşılmıştır. Üstelik Herkül 18 yaşına geldiğinde de, babasının ve komşu kral Tiespios’un sürülerine zarar veren Kitharon aslanını öldürerek de ilk büyük kahramanlığını sergilemiş ve üne kavuşmuştur. Bu olayın neticesinde Herakles’e ödül mahiyetinde Thebai Kralı’nın kızı Megara ile evlendirilmiştir. Herkül, Megara’dan 3 çocuğu olsa da Hera’nın üzerine oynadığı türlü oyunlar sonucu çıldırmış İphikles’in iki çocuğuyla birlikte kendi çocuklarını öldürmüştür. Suçlarından ve günahlarından arınabilmesi adına da Miken kralı Eurystheus’un hizmetine girerek, kralın her istediğini yerine getirmesi zorunlu tutulmuştur. Yazının başında bahsettiğimiz Herkül efsanesi ve 12 görevi de Miken kralı tarafından verilmiştir.
İlgili içerik: 8 Maddede Şimşeklerin Tanrısı Zeus Kimdir?
Herkül’ün (Herakles) 12 Görevi
Miken kralı Eurystheus Herkül’den 12 görevi eksiksiz bir şekilde tamamlamasını istemiştir. Bu 12 görev kaynaklarda Herkül’ün 12 işi diye de geçmektedir.
1- Nemea Aslanı
Herkül’ün ilk görevi nemea aslanını öldürmek olmuştur. Çünkü bu aslan Polepponnes ormanlarında korku ve dehşet saçmaktadır. Herakles bir eline okunu diğer eline de budaklı sopasını alarak aslanın peşinde düşmüştür. Herakles aslanın cesaretinden korkup, iki girişli bir mağaraya kaçmıştır. Herakles de aslanın ardından bir girişi kapatarak mağaraya girmiştir. Aslan Herakles’e pençeleriyle saldırsa da, Herakles budaklı sopasıyla kafasına vurup onu sersemletmiştir. Sonrasında aslanın boğazını kollarının arasına alıp sıkmış ve uzun bir mücadele sonucunda da onu öldürmüştür. İşi bitince de aslanı yere yatırıp bugüne dek hiçbir okun delemediği postu, aslanın kendi pençelerinden yararlanarak soymuş ve kendine zırh yapmıştır.
2- Lerna Ejderi
Miken kralının Herakles’e verdiği ikinci önemli görev lernaejderini öldürmektir. Kaynaklarda “Lerna Hydra’sı” diye de geçebilir. Bahsedilen bu canavar Typhoon ve Ekhidra’nınyavrusudur. Hera onu Amymone pınarında bir çınar ağacının altına yerleştirmiştir. Hydra kocaman gövdesinin üstünde yılana benzeyen dokuz boynu üzerinde dokuz kafaya sahip bir bataklık ejderi olup hem köylere hem de sürülere zarar vermektedir. Herkül yaratığı öldürmeye gittiğinde önce ateşli oklar fırlatarak canavarı ininden çıkarmayı başarmıştır. Ardından kılıcı ve topuzuyla ona saldırmıştır. Canavarın bir başını kestiğinde de, yerine iki tane baş çıktığına şahit olmuştur ve görevi daha zor bir hale gelmiştir. Ormanı ateşe vermekten başka çaresi kalmamış ve yeni çıkan kafaları da ağaçları kullanarak yakmıştır. Geriye kalan ölümsüz başı da büyük bir kayanın altına gömerek öldürmüştür.
3- Kyreheia Geyiği
Miken Kralı Herkül’ün ilk iki işi başarıyla tamamlanmasına sinirlenip, bu kez yapamayacağını düşündüğü Kyreheiageyiğini yakalama görevini vermiştir. Altın boynuz ve bakır ayaklara sahip olan geyik Ay tanrıçası Artemis adına kutsanmıştır. Herkül geyiğe zarar verdiği anda Artemis’in gazabına uğrayacağını bildiğinden onu diri yakalamak için bir yıl boyunca takip etmiştir. Geyiğin yorgun düşmesi sonucu Herkül, nehirden geçerken hafifçe yaralayarak onuyakalamıştır. Herkül dönüş yolunda Artemis ile karşılaşıp durumu anlatıp, geyiği geri getireceğine söz vermiştir. Geyiği Miken kralına götürmesinin ardından elinden kaçırmış gibi yaparak, hem görevi eksiksiz şekilde yerine getirmiş hem de Artemis’e verdiği sözü tutmuştur.
4- Ermanthos Dağındaki Yaban Domuzu
Herkül’ün dördüncü görevi Ermanthos dağında yaşayan ve çevredeki köyleri yakıp yıkarak zarar veren yaban domuzunun canlı olarak yakalanıp getirilmesi olmuştur. Herakles kısacık bacaklarına rağmen, hızlı koşan domuzun peşinden koştuktan sonra yorulan hayvanı kıstırarak, bir ağla yakalayıp Miken kralına götürmüştür.
5- Augias’ın Ahırları
Elis kralı Augias çok sayıda ahıra sahipti ve ahırların tümü senelerce temizlenmemişti. Eurystheus, Herkül’ü küçük düşürmek adına ahırların hepsini bir gün içinde temizlemesini istemiştir. Herkül de karşılığında sürünün onda birini talep etmiştir. Herakles sonrasında Alpheios ve Peneios adındaki iki büyük nehrin yataklarını birleştirip ahırlara doğru kazdığı hendeğe yönelterek bir günde temizlemeyi başarmıştır. Kral Herkül’ün bu işi rüşvet karşılığı yerine getirdiğini öne sürüp görevi iptal etmiştir.
6- Stymphalos Kuşları
Herakles’in altıncı görevi, Stymphalos gölü kıyısında çevresi dikenli çalılarla kaplanmış bir bataklığın orta yerinde insan etiyle beslenen kuşları kovmak olmuştur. Sayıları çok fazla olan bu kuşları kovabilmek için de tanrıça Athena’nın kendisine hediye ettiği tunç zillere (çalparaya) başvurmuştur. Onlar aracılığıyla çıkardığı ses sayesinde yuvalarından havalanmakta olan kuşları oklarıyla vurup öldürmüştür.
7- Girit Boğası
Girit boğası Kral Minos’a kurban edilmesi için Posediontarafından verilmiştir. Ancak boğanın hem heybetli hem de güçlü olması sebebiyle kral bu hayvanı tanrı huzuruna kurban etmek istememiştir. Posedion bunun üzerine intikam almak adına boğayı kudurtmuştur. Eurystheus’da Herkül’den yedinci görev olarak bu boğayı getirmesini talep etmiştir. Herakles hayvanı öncesinde yormuş, ardından da kollarıyla kavrayarak boğayı yakalamıştır ve Miken kralına götürmüştür.
8- Diomedes’in Azgın Atları
Troya kralı Diomedes’in Lampon, Podarges, Ksanthos ve Deinos ismindeki atları insan etiyle beslenmekteydi. Kral Eurystheus Herakles’e sekizinci görev olarak bu vahşi atları Miken’e getirmesi işini vermiştir. Herkül Troya kıyılarına vardığında Kral Diomedes’i öldürüp etini de atlara yem etmiştir. Atlar kendi efendilerinin etimi yedikleri için de doğrudan Herkül’ün hâkimiyeti altına girmişlerdir. Herkül’deatları alıp direk Miken kralına getirmiştir.
9- Amazon Kraliçesi Hippolyte’nin Sihirli Kemeri
Sihirli kemer, Savaş Tanrısı Ares tarafından Amazonlar Kraliçesi Hippolyte’ye armağan edilmiştir. Kral Eurystheus’dao muhteşem kemeri kendisine istemiş ve bunun üzerine kemeri kraliçeden alması için Herakles’e görev vermiştir. Herakles Amazonlara gidip Hippolyte ile konuştuğunda kraliçe ondan etilenmiş ve kemerini teslim etmiştir. Ancak Hera, Herakles’in kraliçeyi kaçırmak için geldiği dedikodusunu Amazonlarda yaymıştır. Herakles bunu duyduğunda kraliçenin kendisine ihanet ettiğini düşünüp onu öldürmüştür.
10- Geryoneus’un Sürüleri
Geryoneus uzaklarda batı kesiminde bir adada yaşayan, bel hizasından yapışık üç adam formunda görünümlü bir canavardır. Kızıl sığırların oluşturduğu sürüsünü çift başlı köpek olan Orthos korumaktaydı. Kral Eurystheus onuncu görev olarak Herkül’e bu sığırları getirmesini emretmiştir. Herakles önce sopasıyla döverek sığırları koruyan köpeği, sonrasında karşısına çıkan canavarı da daha önce Lernaejderinin karnına batırdığı oklarla öldürmüştür. Yunanistan’a yaklaştığı zaman da Hera’nın gönderdiği büyük sığır ineği sürüyü dağıtsa da, Herkül sürüyü bir araya getirip krala teslim etmiştir.
11- Hesperidlerin Altın Elmaları
Altın elmaları Tanrıça Gaia, Tanrıça Hera’ya evlilik hediyesi olarak bahşetmiştir. Herakles altın elmaları almak için yola çıktığında, deniz tanrısı Nereus’a elmalara nasıl ulaşacağını sormuştur. Nereus da Herkül’e elmaların Atlas’ın toplaması gerektiğini söylemiştir. Bahçeye vardığında Atlas’tan elmaları kendisinin yerine toplamasını istemiştir. Atlas taşıdığı gökkubbeyi Herkül’e devrederek elmaları toplamaya gidip geldiğinde özgürlüğün tadına vardığı için krala teslim eden de kendisi olmak istemiştir. Herkül Atlas’ın bu talebini kabul etmiş gibi yaparak, gökkubbeyi kısa süreliğine tutmasını söylemiştir. Bu durumu fırsat bilen Herkül tüm elmaları alıp oradan uzaklaşmıştır.
12- Üç Başlı Köpek Kerberos’un Getirilmesi
Miken kralının Herkül’e verdiği son görev, üç başlı ve yılan kuyruklu köpek olan Kerberos’u yeryüzüne getirmektir. Herakles tanrıların habercisi olan Hermes ile beraber ölüler dünyasına yani yeraltına girdiğinde yeraltı tanrısı Hades’e yolculuğunun sebebini anlatmıştır. Hades ise Herakles’e Kerberos’u silah kullanmadan yendiği takdirde yeryüzüne çıkarabileceğini söylemiştir. Herkül de köpeğin üç başının bulunduğu yerden sıkıştırarak mücadeleye başlamıştır. Bir süre sonra köpek diremeyip mücadeleyi bırakmıştır. Herakles sonunda köpeği yeryüzüne çıkarıp krala götürdüğünde kral çok şaşırmış ve onu yer altına geri göndermiştir.
